Μεταβολικό Σύνδρομο

Μεταβολικό Σύνδρομο – Τι είναι

Το Μεταβολικό σύνδρομο αποτελεί ένα δυνητικά επικίνδυνο οργανικό σύνδρομο, που συνδέεται ιδιαίτερα με το σύγχρονο τρόπο ζωής. Χαρακτηρίζεται από ένα συνδυασμό παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου μεταβολικής αιτιολογίας, σημαντικότεροι από τους οποίους είναι η υπέρταση, η κοιλιακή παχυσαρκία, η δυσλιπιδαιμία και οι διαταραχές στο σάκχαρο του αίματος.

Το ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από αυτό αυξάνεται όλο και περισσότερο με την πάροδο των ετών, κυρίως στο Δυτικό κόσμο. Ο σύγχρονος ανθυγιεινός τρόπος ζωής, η κακή διατροφή, το στρεσογόνο περιβάλλον και το αυξημένο σωματικό βάρος αποτελούν παράγοντες που επιδρούν σημαντικά στην ανάπτυξη και εξέλιξη του μεταβολικού συνδρόμου. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η συγκεκριμένη πάθηση χαρακτηρίζεται ως μάστιγα της σημερινής εποχής.

• Ιατρική Ακριβείας
• Διάγνωση Πραγματικών Αιτιών με ακριβή διαγνωστικά ευρήματα
• Εξατομικευμένες θεραπευτικές αγωγές, χωρίς χημικά κατάλοιπα και έκδοχα
• Θεραπείες που δρουν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με οποιαδήποτε άλλη φαρμακευτική αγωγή
• Σταδιακή αποκατάσταση Κυτταρικής Λειτουργίας
• Άρση των υποκείμενων Παθήσεων

Ορισμός του Μεταβολικού Συνδρόμου

Από τις αρχές του 20^ου αιώνα μια σειρά ερευνητών παρατήρησαν ότι ορισμένες μεταβολικές διαταραχές είχαν την τάση να συνυπάρχουν στο ίδιο άτομο.

Κατά την πάροδο των ετών, οι παρατηρήσεις αυτές πλήθυναν και οργανώθηκαν, περιγράφοντας τη μορφή ενός συνδρόμου, το οποίο πήρε μια σειρά ονομασιών (Σύνδρομο Χ, Πολλαπλό Μεταβολικό Σύνδρομο κ.α.), πριν τελικά το 1998 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) να θεσπίσει και τα πρώτα σαφή κριτήρια για τη διάγνωσή του.

Πρέπει να επισημανθεί πως ο ορισμός του συνδρόμου δεν είναι στατικός, αλλά διαχρονικά αναθεωρείται και αναπροσαρμόζεται. Η επίσημη διάγνωση του Μεταβολικού Συνδρόμου πραγματοποιείται, όταν σε ένα άτομο συνυπάρχουν τρία ή παραπάνω από τα κριτήρια που αναφέρονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Πίνακας 1: Κριτήρια για την κλινική διάγνωση του Μεταβολικού Συνδρόμου σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (ΑΗΑ) και την Επιτροπή Θεραπείας των Ενηλίκων του Εθνικού Αμερικανικού Προγράμματος Επιμόρφωσης για τη Χοληστερόλη (NCEP).

Συμπτώματα του Μεταβολικού Συνδρόμου

Η φύση του Μεταβολικού Συνδρόμου, ως ένα σύνολο παθολογικών καταστάσεων που συμβαίνουν ταυτόχρονα, μπορεί να καταστήσει δύσκολη την αναγνώρισή του από τον ασθενή. Ωστόσο, ένα εμφανές σύμπτωμα είναι η αύξηση της περιφέρειας της μέσης.

Ταυτόχρονα, αν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα από τα φυσιολογικά, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως πολυδιψία, πολυουρία, ναυτία και σύγχυση.

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν και σχετίζονται με αυξημένη αρτηριακή πίεση είναι κεφαλαλγία, ζαλάδα, θολή όραση, αιμορραγία από τη μύτη και δυσκολία στην αναπνοή.

Εάν έχετε παρατηρήσει τη συστηματική εκδήλωση ορισμένων εξ αυτών των συμπτωμάτων, πρέπει να συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο ιατρό, ο οποίος μπορεί να διαγνώσει εάν υπάρχει παρουσία του Μεταβολικού Συνδρόμου.

Που οφείλεται το Μεταβολικό Σύνδρομο;

Λίπος στην κοιλιά

Η Αμερικανική Επιτροπή του Προγράμματος Επιμόρφωσης για τη Χοληστερόλη (NCEP) θεωρεί την κοιλιακή παχυσαρκία ως πηγή δημιουργίας του συνδρόμου. Πιο συγκεκριμένα, τα κοιλιακά λιποκύτταρα καθίστανται ιδιαίτερα ενεργά ορμονικά από την επίδραση των μακροφάγων. Η επίδραση αυτή είναι ενδεικτική της αλληλεπίδρασης κοιλιακής παχυσαρκίας και φλεγμονής.

Τα αυξημένα επίπεδα λιποκινών (πρωτεΐνες που εκκρίνονται από το λιπώδη ιστό, όπως η λεπτίνη) σε συνδυασμό με τα αυξημένα ελεύθερα λιπαρά οξέα (προέρχονται από τη διατροφή) συμβάλλουν στην εμφάνιση μιας σειράς συστημικών επιδράσεων (λιπώδης διήθηση ήπατος, αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη κ.α.), που σχετίζονται άμεσα με το Μεταβολικό Σύνδρομο.

Αντίσταση στην ινσουλίνη

Σημαίνοντα ρόλο στην ανάπτυξη του Μεταβολικού Συνδρόμου, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παγκόσμια Οργάνωση για το Διαβήτη, διαδραματίζει η ινσουλινοαντίσταση. Η παθολογική αυτή κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη έκκριση ινσουλίνης, έτσι ώστε να επιτευχθεί ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Παράλληλα, προωθεί την εμφάνιση υπέρτασης, παχυσαρκίας και δυσλιπιδαιμίας, καθώς και διαβήτη τύπου ΙΙ.

Στρες

Επιστημονικές έρευνες αναφέρουν ως αίτιο ανάπτυξης του Μεταβολικού Συνδρόμου το στρες. Το έντονο χρόνιο στρες προκαλεί υπερκορτιζολαιμία και αύξηση έκκρισης της αυξητικής ορμόνης, γεγονότα που οδηγούν σε αντίσταση στην ινσουλίνη και σε αυξημένη κοιλιακή παχυσαρκία.

Μάλιστα, έρευνα του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο σε γυναίκες με υψηλά επίπεδα στρες καταδεικνύει πως οι γυναίκες αυτές είχαν μεγαλύτερη περιφέρεια μέσης, μεγαλύτερη αντίσταση στην ινσουλίνη και μεγαλύτερο ποσοστό κοιλιακού λίπους σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Εντερικό Μικροβίωμα και κακή Διατροφή

Τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σχέση Μεταβολικού συνδρόμου και εντερικού μικροβιώματος.

Μεταβολές στη σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος (πρωτίστως εξαιτίας της πρόσληψης υπερβάλλουσας ποσότητας φαγητού και κακής ποιότητας διατροφής) φαίνεται να υποβοηθούν την ανάπτυξη του Μεταβολικού Συνδρόμου, καθώς οδηγούν στην υπέρμετρη ανάπτυξη ελεύθερων λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας και λιποπολυσακχαριτών στο έντερο.

Τα μόρια αυτά διαπερνούν τον εντερικό φραγμό και εισέρχονται στην κυκλοφορία. Με τον τρόπο αυτό, συμβάλλουν στην εμφάνιση μεταβολικών διαταραχών και αντίστασης στην ινσουλίνη.

Ποια είναι η Κλινική σημασία του Μεταβολικού Συνδρόμου

Με βάση τα στοιχεία που αναφέρθηκαν έως τώρα, καθίσταται εμφανές πως μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από συνδυασμό πολλαπλών παραγόντων κινδύνου αποτελεί αφ’ εαυτής ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου σε σχέση με τις επιμέρους καταστάσεις.

Μια σειρά μελετών τεκμηριώνουν πως η ύπαρξη του Μεταβολικού Συνδρόμου προδιαθέτει ισχυρά για την εμφάνιση διαβήτη τύπου ΙΙ (ο κίνδυνος είναι πενταπλάσιος σε σχέση με άτομα που δεν έχουν το σύνδρομο) καθώς και Καρδιαγγειακών Νοσημάτων (διπλάσιος κίνδυνος).

Υπάρχουν επίσης βιβλιογραφικές αναφορές πως το Μεταβολικό Σύνδρομο σχετίζεται με μια πληθώρα νοσημάτων και παθολογικών καταστάσεων, όπως η λιπώδης διήθηση του ήπατος, η χρόνια νεφρική νόσος αλλά και κακοήθειες (παχέος εντέρου και παγκρέατος).

Θεραπευτική προσέγγιση του Μεταβολικού Συνδρόμου – Ιατρική Ακριβείας

Η κλινική βαρύτητα του Μεταβολικού Συνδρόμου καθιστά προφανές πως, όταν κάποιος διαγνωσθεί με Μεταβολικό Σύνδρομο, οφείλει να αναλάβει άμεσα δράση, για να αποτρέψει την εμφάνιση όλων των παθολογικών καταστάσεων που σχετίζονται με αυτό.

Διάγνωση

Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί πως η διάγνωση του Μεταβολικού Συνδρόμου είναι συχνά δύσκολη από τους ιατρού, καθώς απαιτεί το συνδυασμό μιας σειράς δεδομένων και δυστυχώς πολλές φορές παραβλέπεται. Οι εξειδικευμένοι ιατροί μας μπορούν να διαπιστώσουν αν πάσχετε από Μεταβολικό Σύνδρομο και να λύσουν όλες τις απορίες σας σχετικά με αυτό.

Οι βασικές αρχές της θεραπευτικής προσέγγισης του Μεταβολικού Συνδρόμου

Στον πυρήνα της θεραπευτικής προσέγγισης, βρίσκεται η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής με πρωταρχικό στόχο την απώλεια βάρους (ένας ρεαλιστικός στόχος είναι η απώλεια 7-10% του σωματικού βάρους σε μια περίοδο 6-12 μηνών), την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας (τουλάχιστον 30 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης ημερησίως) και την τήρηση γενικών διατροφικών οδηγιών (μειωμένη πρόσληψη κορεσμένου λίπους, trans λιπαρών οξέων, υδατανθράκων και αυξημένη πρόσληψη λαχανικών και τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες).

Τα θεραπευτικά πρωτόκολλα

Η Βιοχημική εκτροπή σε κυτταρικό και ακολούθως σε επίπεδο λειτουργίας ενός οργανισμού μπορεί να ανιχνευθεί μέσα από εξειδικευμένες Βιοχημικές ή Μεταβολικές εξετάσεις. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων δίνουν μια πληθώρα στοιχείων που, σε συνδυασμό με την κλινική εικόνα του ασθενούς, ορίζουν το θεραπευτικό πρωτόκολλο που θα ακολουθηθεί.

Τα πρωτόκολλα μικρο- και μακροθρεπτικών συστατικών (βιταμίνες, μέταλλα, αμινοξέα, κ.ά.) βασίζονται σε ιατρικούς αλγόριθμους, είναι σύμφωνα με τα Αμερικανικά πρότυπα και καθορίζουν αυστηρά τη δοσολογία, τη διάρκεια, την ποσότητα και το συνδυασμό συστατικών ανά άτομο.

Παράλληλα βέβαια με τη θεραπευτική προσέγγιση, μέσω μικρο- και μακροθρεπτικών θρεπτικών συστατικών, μείζονος σημασίας είναι και η αποκατάσταση στα ιδανικά επίπεδα της ορμονικής λειτουργίας, καθώς τυχούσες ορμονικές ανισορροπίες επηρεάζουν σημαντικά τη βιοχημική λειτουργία και την κυτταρική ομοιόσταση.

Πρόκειται για θεραπευτικές προσεγγίσεις που βασίζονται στην Ιατρική Ακριβείας, οι στόχοι της οποίας έγκεινται στην ανίχνευση των πραγματικών αιτιών που επέφεραν την εμφάνιση της εκάστοτε νόσου και ακολούθως στην εξάλειψη τους.

Η θεραπευτική προσέγγιση, ανάλογα με τα ευρήματα και την κλινική βαρύτητα, μπορεί να διαρκέσει από 6έως 18 μήνες, για την πλήρη αποκατάσταση της κλινικής εικόνας του ασθενούς.

Διαβάστε επίσης

Μεταβολικό Σύνδρομο & Νόσοι του θυρεοειδούς αδένα

Hashimoto & Διατροφή

Μεγάλη ανακάλυψη – Tα μιτοχόνδρια αλλάζουν το DNA μας

Πηγές

• Saklayen MG. The global epidemic of the metabolic syndrome. Curr Hypertens Rep. 2018;20(2):12. doi:10.1007/s11906-018-0812-z
• Kelli HM, Kassas I, Lattouf OM. Cardio metabolic syndrome: a global epidemic. J Diabetes Metab. 2015;6(3):1-14. doi:10.4172/2155-6156.1000513
• Wilson PW, D’Agostino RB, Parise H, Sullivan L, Meigs JB. Metabolic syndrome as a precursor of cardiovascular disease and type 2 diabetes mellitus. Circulation. 2005;112(20):3066-3072. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.105.539528
• Santos AE, Araújo LF, Griep RH, et al. Shift work, job strain, and metabolic syndrome: cross-sectional analysis of ELSA-Brasil. Am J Ind Med. 2018;61(11):911-918. doi:10.1002/ajim.22910
• He Y, Wu W, Wu S, et al. Linking gut microbiota, metabolic syndrome and economic status based on a population-level analysis. Microbiome. 2018;6(1):172. doi:10.1186/s40168-018-0557-6
• Shuster A, Patlas M, Pinthus JH, Mourtzakis M. The clinical importance of visceral adiposity: a critical review of methods for visceral adipose tissue analysis. Br J Radiol. 2012;85(1009):1-10. doi:10.1259/bjr/38447238
• Hurt L, Pinto CD, Watson J, Grant M, Gielner J; CDC. Diagnosis and screening for obesity-related conditions among children and teens receiving Medicaid—Maryland, 2005-2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2014;63(14):305-308. https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6314a2.htm
• Hesse MB, Young G, Murray RD. Evaluating health risk using a continuous metabolic syndrome score in obese children. J Pediatr Endocrinol Metab. 2016;29(4):451-458. doi:10.1515/jpem-2015-0271
• Löffler-Wirth H, Willscher E, Ahnert P, et al. Novel anthropometry based on 3D-bodyscans applied to a large population based cohort. PLoS One. 2016;11(7):e0159887. doi:10.1371/journal.pone.0159887
• Apple and pear body shapes. Mayo Clinic. Accessed September 27, 2018. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/metabolic-syndrome/multimedia/apple-and-pear-body-shapes/img-20006114
• Kärkkäinen O, Lankinen MA, Vitale M, et al. Diets rich in whole grains increase betainized compounds associated with glucose metabolism. Am J Clin Nutr. 2018;108(5):971-979. doi:10.1093/ajcn/nqy169
• Phillips CM, Harrington JM, Perry IJ. Relationship between dietary quality, determined by DASH score, and cardiometabolic health biomarkers: a cross-sectional analysis in adults. Clin Nutr. 2019;38(4):1620-1628. doi:10.1016/j.clnu.2018.08.028
• Mathew AV, Li L, Byun J, et al. Therapeutic lifestyle changes improve HDL function by inhibiting myeloperoxidase-mediated oxidation in patients with metabolic syndrome. Diabetes Care. 2018;41(11):2431-2437. doi:10.2337/dc18-0049
• Lackland DT, Voeks JH. Metabolic syndrome and hypertension: regular exercise as part of lifestyle management. Curr Hypertens Rep. 2014;16(11):492. doi:10.1007/s11906-014-0492-2