Το Μελάνωμα μπορεί να προληφθεί

Ο ήλιος, αυτό το πολύτιμο «δώρο» για τον οργανισμό και την ψυχολογία μας, πρωταγωνιστεί στη ζωή μας, ειδικά τώρα, εν όψει του καλοκαιριού. Ενίοτε, όμως, μπορεί να «μεταμορφωθεί» από φίλος σε εχθρό μας. «Η έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία ενδέχεται να βλάψει άμεσα το DNA ενός δερματικού κυττάρου, με αποτέλεσμα την πρόκληση αλλαγών στη συμπεριφορά των κυττάρων, οι οποίες μετασχηματίζουν ένα κανονικό κύτταρο σε καρκίνο», όπως ισχυρίζεται η Ογκολόγος του Νοσοκομείου NYU Winthrop, Megan Winner. Η πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος είναι το Μελάνωμα.

Πρόκειται για ένα κακόηθες νεόπλασμα που προέρχεται από τα μελανοκύτταρα. Μπορεί να προσβάλλει τον οποιονδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας. Παρουσιάζεται με τη μορφή μαύρων ή καφέ κηλίδων και συνήθως «κρύβεται» πίσω από κάποια «αθώα» ελιά του δέρματος. Το Μελάνωμα διασπείρεται μέσω του λεμφικού συστήματος ή του αίματος (αιματογενής διασπορά) και μπορεί να δώσει μεταστάσεις σε διάφορα όργανα του σώματος, όπως στο συκώτι, στους πνεύμονες και στον εγκέφαλο.

Σε πρώιμα στάδια, είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί επιτυχώς. Γι’ αυτό, η πρόληψη είναι μείζονος σημασίας. Ωστόσο, σπάνια ανιχνεύεται εγκαίρως, λόγω του ότι δεν υπάρχει η ανάλογη ευαισθητοποίηση από τον κόσμο και δε συμπεριλαμβάνεται στα ετήσια check-up.

Στον παρακάτω πίνακα, αποτυπώνονται τα χαρακτηριστικά ενός σπίλου που υποδηλώνουν την ύπαρξη κακοήθειας, καθώς και οι παράγοντες κινδύνου για την παρουσία Μελανώματος.

Μέθοδοι Πρόληψης του Μελανώματος

Οι σπίλοι στο δέρμα μας είναι σημαντικό να εξετάζονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο από εξειδικευμένο Δερματολόγο. Η Δερματοσκόπηση είναι μία διαγνωστική μέθοδος, κατά τη διάρκεια της οποίας χρησιμοποιείται ένα ειδικό εργαλείο, το δερματοσκόπιο. Ο εκάστοτε Δερματολόγος εκτιμά αν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί Χαρτογράφηση Σπίλων.

Χαρτογράφηση Σπίλων

Η Ολόσωμη Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων είναι υψίστης σημασίας για την πρόληψη του μελανώματος. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, οι σπίλοι απεικονίζονται και αναλύονται, μέσω ενός ειδικού ψηφιακού συστήματος με κάμερα υψηλής ανάλυσης και με τη βοήθεια εξελιγμένου λογισμικού προγράμματος. Καταγράφεται η ακριβής θέση των σπίλων που υπάρχουν στο σώμα, καθώς και η δερματοσκοπική εικόνα όσων τίθενται υπό παρακολούθηση. Το σύστημα έχει σχεδιαστεί με αλγόριθμο βαθιάς μάθησης, ο οποίος διαρκώς τροφοδοτείται με νέα δεδομένα.

Σε κάθε επαναληπτική εξέταση, μπορούν να συγκριθούν ψηφιακά οι νέες φωτογραφίες με τις προηγούμενες, ούτως ώστε να ανευρεθούν έγκαιρα οι σπίλοι που επανεμφανίζονται ή να αξιολογηθούν τυχόν μεταβολές σε υπάρχοντες σπίλους. Έτσι, διαμορφώνεται ένα ιστορικό για κάθε ασθενή, κάτι που εκμηδενίζει την πιθανότητα λάθους. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, δεν εκπέμπεται ακτινοβολία. Γι’ αυτό το λόγο, ενδείκνυται για όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου.

Σε περίπτωση που παρατηρηθεί κάποια ύποπτη ένδειξη ή δυσπλασία σε ένα σπίλο, λαμβάνεται βιοψία. Η βιοψία αποστέλλεται στον παθολογοανατόμο, όπου καθορίζεται με σαφήνεια η έκταση και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο όγκος. Επίσης, αξιολογείται το ενδεχόμενο ύπαρξης μεταστάσεων στους παρακείμενους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα του σώματος.

Τα γονίδια μας «μιλάνε» – Γενετικά Τεστ

Τα γονίδια μας «μιλάνε». Ακόμη και το αν θα εμφανίσουμε Μελάνωμα αποτυπώνεται στα γονίδια μας. Πλέον, χάρη στην αποκωδικοποίηση του DNA, έχει κατανοηθεί τόσο η κληρονόμηση κάποιων χαρακτηριστικών και νόσων, όσο και οι μηχανισμοί έκφρασης των Νοσημάτων και αξιολογούνται δεδομένα που παρέχονται μέσω της μέτρησης της έκφρασης των γονιδίων μας. Σε κάθε πλήρες Skin Panel, αναλύονται 2437 πολυμορφισμοί (SNPs), 860 γονίδια και 136 παθήσεις, σχετιζόμενες με τα Δερματολογικά Νοσήματα και τη γήρανση του δέρματος.

Η ανάλυση πραγματοποιείται με δείγμα σάλιου και διενεργείται μία φορά στη ζωή του ατόμου. Με γνώμονα τα δεδομένα της γενετικής ανάλυσης, μπορεί να προταθεί Αυστηρά Εξατομικευμένη Θεραπευτική Αγωγή (Ιατρική Ακριβείας), σε συνεργασία με τις εμπλεκόμενες Ιατρικές Ειδικότητες. Η Αγωγή αυτή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη, αλλά και στους μηχανισμούς έκφρασης των Δερματικών Νοσημάτων.

Αποφυγή της αυξημένης έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία

Συνιστάται η αποφυγή της υπερβολικής έκθεσης στην ακτινοβολία του ήλιου. Όταν, μάλιστα, εκτιθέμεθα στον ήλιο, προτείνεται η χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας, ιδιαίτερα από τις 11.00 έως τις 16.00 το μεσημέρι. Καλό είναι να αποφεύγουμε να πηγαίνουμε για μπάνιο τις συγκεκριμένες ώρες της ημέρας και εν γένει να φοράμε γυαλιά ηλίου και καπέλο τους θερινούς μήνες. Το αντηλιακό πρέπει να ανανεώνεται κάθε δύο ώρες. Όλοι οι δερματικοί τόνοι χρειάζεται να βάζουν αντηλιακό.

Θεραπευτικές Προσεγγίσεις για το Μελάνωμα

Οι κακοήθεις σπίλοι μπορούν να αφαιρεθούν, μέσω της Δερματοχειρουργικής. Πρόκειται για έναν κλάδο της Δερματολογίας που βασίζεται στη διενέργεια ελάχιστα επεμβατικών χειρουργικών μεθόδων για την αφαίρεση καλοήθων και κακοήθων βλαβών του δέρματος.

Το μόνο που χρειάζεται είναι η τοπική αναισθησία. Όλες οι δερματοχειρουργικές θεραπείες εφαρμόζονται στο ιατρείο με πλήρη τεχνογνωσία και ασφάλεια. Οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν άμεσα στις καθημερινές τους δραστηριότητες, διότι ο χρόνος αποθεραπείας είναι μηδενικός.

Σε ηλικιωμένα κυρίως άτομα, στα οποία το μελάνωμα έχει εξελιχθεί σε σοβαρό στάδιο ή σε περιπτώσεις τοπικών μεταστάσεων, ενδείκνυται και Ακτινοθεραπεία. Επιπλέον, η Κρυοχειρουργική αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις προκαρκινικές βλάβες και τις δευτερογενείς δερματικές μεταστάσεις. Εάν όμως το Μελάνωμα έχει εξελιχθεί σε προχωρημένο στάδιο, μπορεί να γίνει η λεγόμενη υποστηρικτική θεραπεία με Χημειοθεραπεία.

Η Ανοσοθεραπεία αποτελεί μία επιπλέον θεραπευτική μέθοδο, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του πάσχοντος χρησιμοποιείται ως τρίτο μέρος, ούτως ώστε να εντοπίσει τα καρκινικά κύτταρα και να στραφεί εναντίον τους. Σε ποσοστό περίπου 50% των Μελανωμάτων, έχει εντοπιστεί βλάβη σε μία πρωτεΐνη, που ονομάζεται BRAF. Σήμερα, υπάρχει μία στοχευμένη θεραπεία, η οποία έγκειται στην αναστολή της δραστηριότητας αυτής της ελαττωματικής πρωτεΐνης.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η παρακολούθηση της μεταβολής των σπίλων είναι υψίστης σημασίας για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, με απώτερο σκοπό την πρόληψη της εμφάνισης Μελανώματος.

Δρ. Κοΐνη Νικολέτα, Μ.D.
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, PgD in Genomic Medicine and Healthcare
Ιατρός Λειτουργικής, Αντιγηραντικής, Προληπτικής και Αναγεννητικής Ιατρικής
(Diplomate and Board Certified in Anti-aging, Preventive, Functional and Regenerative Medicine from
A4M (American Academy in Antiaging Medicine).

Διαβάστε επίσης

Διατροφή και πρόωρη κυτταρική γήρανση

Ο ρόλος της Διατροφής και η αιτιολογική αντιμετώπιση του Συστηματικού Ερυθηματώδους Λύκου

Ηλιακό φως: είναι ωφέλιμο ή επικίνδυνο;

Πηγές:

• “SEER Stat Fact Sheets: Melanoma of the Skin”. NCI. Archived from the original on 2014-07-06.
• Azoury SC, Lange JR (October 2014). “Epidemiology, risk factors, prevention, and early detection of melanoma”. The Surgical Clinics of North America. 94 (5): vii, 945–62.
• Daniel Jensen J, Elewski BE (February 2015). “The ABCDEF Rule: Combining the “ABCDE Rule” and the “Ugly Duckling Sign” in an Effort to Improve Patient Self-Screening Examinations”. The Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology. 8 (2): 15.
• “Melanoma Risk factors”. Mayo Clinic. Archived from the original on 2017-04-10. Retrieved 2017-04-10.
• Perkins A, Duffy RL (June 2015). “Atypical moles: diagnosis and management”. American Family Physician. 91 (11): 762–7.
• Ascierto PA, Kirkwood JM, Grob JJ, Simeone E, Grimaldi AM, Maio M, et al. (July 2012). “The role of BRAF V600 mutation in melanoma”. Journal of Translational Medicine. 10 (1): 85.
• Maverakis E, Cornelius LA, Bowen GM, Phan T, Patel FB, Fitzmaurice S, et al. (May 2015). “Metastatic melanoma – a review of current and future treatment options”. Acta Dermato-Venereologica. 95 (5): 516–24.
• Sanlorenzo M, Vujic I, Posch C, Dajee A, Yen A, Kim S, et al. (June 2014). “Melanoma immunotherapy”. Cancer Biology & Therapy. 15 (6): 665–74.