Η γλουτένη (προέρχεται από το λατινικό gluten/glutinis, που σημαίνει «κόλλα») αποτελεί μία πρωτεϊνικής φύσεως κολλώδης ύλη που περιέχεται στο ενδοσπέρμιο πολλών δημητριακών καρπών, όπως είναι το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη. Προστίθεται στις τροφές που παρασκευάζονται βιομηχανικά, λόγω του ότι προσφέρει ελαστικότητα στη ζύμη και προσδίδει στο τελικό προϊόν μία αφράτη υφή.

Γι’ αυτούς τους λόγους, η γλουτένη βοηθάει σημαντικά στην αρτοποιία. Ωστόσο, τα τελευταία έτη, έχει δεχθεί αρκετές επικρίσεις, λόγω του ότι έχει θεωρηθεί υπαίτια για την πρόκληση κοιλιακών πόνων, πρηξιμάτων και λοιπών διαταραχών του γαστρεντερικού συστήματος. Μάλιστα, έχει υποστηριχθεί ότι συνδέεται άρρηκτα με την εμφάνιση της Κοιλιοκάκης, μίας αυτοάνοσης νόσου, με γονιδιακό υπόβαθρο.

 

Η συσχέτιση της Γλουτένης με την Κοιλιοκάκη

Στον οργανισμό των ασθενών με Κοιλιοκάκη, η κατανάλωση τροφών με γλουτένη πυροδοτεί την ενεργοποίηση ανοσολογικών μηχανισμών, οι οποίοι επιτίθενται στο βλεννογόνο του λεπτού εντέρου. Έτσι, οι εντερικές λάχνες (μικρές προεξοχές της επιφανειακής επένδυσης του λεπτού εντέρου) υφίστανται βλάβη και ενίοτε καταστρέφονται.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, καθίσταται δυσχερής η φυσιολογική απορρόφηση των πολύτιμων για την υγεία μας θρεπτικών ουσιών. Πέραν αυτού, η πρόσληψη γλουτένης ευθύνεται για την παρουσία ενοχλητικών συμπτωμάτων στους πάσχοντες από Κοιλιοκάκη, στα οποία συμπεριλαμβάνονται το φούσκωμα, η διάρροια και ο πόνος στο στομάχι.

Ορισμένα άτομα, επίσης, ενδέχεται να εμφανίζουν ευαισθησία στη γλουτένη, δίχως να πάσχουν από Κοιλιοκάκη. Άλλη μία ασθένεια που συνδέεται με την κατανάλωση γλουτένης είναι το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ), μία χρόνια γαστρεντερική νόσος.

 

Τροφές που περιέχουν Γλουτένη

Στις συνηθέστερες τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη, και συνεπώς η κατανάλωση τους πρέπει να αποφεύγεται από ασθενείς με Κοιλιοκάκη, συγκαταλέγονται οι εξής:

  • Ψωμί από σιτάρι ή σίκαλη, κριθάρι, πλιγούρι, σιμιγδάλι, δημητριακά και οτιδήποτε περιέχει αλεύρι, (π.χ. κουλούρια, φρυγανιές, κέικ, μπισκότα, κ.ά.)
  • Ζυμαρικά, κάποια αλλαντικά και ορισμένα υποκατάστατα κρέατος, όπως τα λουκάνικα.
  • Τυριά στα οποία περιέχεται μαστίχα βρώμης
  • Κονσερβοποιημένα λαχανικά ή φασόλια
  • Αλκοολούχα Ποτά (π.χ. μπίρα, ουίσκι, κ.ά.)
  • Κατεργασμένα καρυκεύματα, κάποια μπαχαρικά, τηγανιτές τροφές και έτοιμες σάλτσες
  • Κατεργασμένα φρούτα με προϊόντα που έχουν αυξημένες συγκεντρώσεις γλουτένης και τσίχλες
  • Σούπες του εμπορίου και ορισμένα υποκατάστατα του καφέ, που έχουν ως βάση το κριθάρι
  • Κάποια συμπληρώματα διατροφής (π.χ. αρωματική βύνη), μερικά φάρμακα και βιταμίνες στις οποίες αξιοποιείται η γλουτένη ως συνδετικό υλικό.

 

Ο πλήρης αποκλεισμός της Γλουτένης δεν ενδείκνυται πάντοτε

Μία δίαιτα ελεύθερη σε γλουτένη (GFD) μπορεί να αποδειχθεί επωφελής μόνο για τους ασθενείς με Κοιλιοκάκη. Βάσει μίας πρόσφατης έρευνας του The Harvard Medical School, διερευνήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες 64.714 γυναικών και 45.303 ανδρών, κατά τη διάρκεια 26 ετών.

Διαπιστώθηκε ότι τα υγιή άτομα που απέκλειαν επί μακρόν χρονικό διάστημα τη γλουτένη από τη διατροφή τους διέτρεχαν έως και 15% υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων. Για το γεγονός αυτό, ευθύνεται η ελλιπής πρόσληψη σιτηρών και δημητριακών ολικής άλεσης, τα οποία θωρακίζουν την καρδιά.

Τα τελευταία χρόνια, έχει επικρατήσει η άποψη πως η τήρηση μίας διατροφής χωρίς γλουτένη μπορεί να συνηγορήσει στην απώλεια κιλών. Εντούτοις, κάτι τέτοιο δεν ισχύει απόλυτα, διότι η γλουτένη αυτή καθαυτή δεν ευθύνεται για την αύξηση του σωματικού βάρους, παρά μόνο οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες που περιέχουν ορισμένες τροφές με γλουτένη (π.χ. αρτοπαρασκευάσματα).

 

Η σπουδαιότητα του εξατομικευμένου χαρακτήρα της Διατροφής Ακριβείας

Ένα άτομο με ευαισθησία στη γλουτένη και ένας πάσχων από Κοιλιοκάκη δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ιατρικά ομοιοτρόπως. Στο σώμα κάποιου με δυσανεξία στη γλουτένη, δεν ελλοχεύει παρόμοιος κίνδυνος πρόκλησης βλαβών στο έντερο ή εκδήλωσης διατροφικών ελλείψεων και λοιπών κινδύνων που σχετίζονται με την Κοιλιοκάκη. Κατά συνέπεια, είναι αδήριτη η ανάγκη αντιμετώπισης του κάθε ατόμου σαν μεμονωμένο περιστατικό, με πλήρη εξατομίκευση.

Η Διατροφή Ακριβείας αποτελεί ένα εξατομικευμένο είδος διατροφολογικής προσέγγισης που προσεγγίζει τις διατροφικές ανάγκες των ατόμων, με γνώμονα τις μεταβολικές και γενετικές τους ιδιαιτερότητες, βασιζόμενη στη διενέργεια κυτταρικών και γονιδιακών αναλύσεων. Αυτή η εξατομικευμένη στόχευση της Διατροφής Ακριβείας αποτελεί και τη συνταγή της επιτυχίας της, διότι βασίζεται στο ότι κάθε διατροφική πλατφόρμα, όπως έχει προκύψει από τις Εξετάσεις Ακριβείας και τις ανάγκες κάθε ατόμου, αποτελεί τη βάση για την προαγωγή της υγείας.

 

Εξετάσεις Ακριβείας

Μέσω Μοριακών Εξετάσεων, ανιχνεύεται το μεταβολικό προφίλ του υπό εξέταση οργανισμού, εντοπίζονται ενδεχόμενες ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές, ανευρίσκεται η ύπαρξη τυχόν υποκείμενων νοσημάτων και διερευνώνται τα επίπεδα συγκεκριμένων βιταμινών, ιχνοστοιχείων και οργανικών οξέων.

Με τα Γονιδιακά Τεστ, αναλύονται πολυμορφισμοί (SNPs) και εκατοντάδες γονιδιακές παραλλαγές. Έτσι, εξετάζεται ο μεταβολισμός του λίπους, των υδατανθράκων, της γλυκόζης και των λιπιδίων και καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μεταβολίζει τα θρεπτικά συστατικά. Εντοπίζεται η προδιάθεση των ατόμων για δυσανεξία σε συστατικά τροφών και αξιολογείται ο κίνδυνος δημιουργίας Φλεγμονών. Επιπλέον, εξάγονται πολύτιμα συμπεράσματα όσον αφορά στον τύπο διατροφής που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος.

 

Εκπόνηση Εξατομικευμένων Διατροφικών Σχημάτων

Λαμβάνοντας υπόψιν τα ακριβή αποτελέσματα των Εξετάσεων Ακριβείας, το πλήρες επιγενετικό ιστορικό, την πιθανή ύπαρξη υποκείμενων νοσημάτων, το φύλο, την ηλικία του ασθενούς και πολλούς ακόμη παράγοντες, μπορεί να εκπονηθεί ένα πλήρως εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Σε αυτό, περιλαμβάνεται μία λίστα των τροφών που πρέπει να αποφεύγονται ή να συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή μας και προτείνονται διαφορετικές τροφές για κάθε άτομο. Επίσης, μπορεί να προταθεί ειδική αγωγή για τις ενδεχόμενες κυτταρικές ανεπάρκειες σε Μικροθρεπτικά συστατικά, καθώς και Φυσική Ορμονική Αποκατάσταση.

Η πρόσληψη της σωστής τροφής στις ιδανικές για κάθε άτομο ποσότητες, η ορμονική επαναφορά του οργανισμού και η λήψη όλων των απαραίτητων μικρο-και μακροθρεπτικών συστατικών μπορούν να συντείνουν αποτελεσματικά στην πραγματοποίηση των βέλτιστων καύσεων, για τη μέγιστη και σταθερή παραγωγή ενέργειας. Έτσι, μπορεί να προαχθεί η υγεία των ασθενών με Κοιλιοκάκη ή όσων παρουσιάζουν δυσανεξία στη γλουτένη. Παράλληλα με τη Διατροφή Ακριβείας, είναι δυνατόν να προληφθεί η εμφάνιση Χρόνιων, Αυτοάνοσων και λοιπών Μεταβολικών Νοσημάτων, που προκύπτουν από τις κυτταρικές δυσλειτουργίες.

 

 

Διαβάστε επίσης

Η Αντιφλεγμονώδης δράση των Ωμέγα-3 Λιπαρών Οξέων και ο ρόλος τους στην καταστολή της Αυτοανοσίας
Η Χρόνια Αφυδάτωση ως προθάλαμος διαφόρων νοσηρών καταστάσεων
Ο ρόλος του Οξειδωτικού Stress στην εμφάνιση Δερματικών Παθήσεων

 

 

References:

  1. “Gluten’s role in bread baking performance”. Canadian Grain Commission. 29 March 2016.
  2. Kupfer SS, Jabri B (2012). “Pathophysiology of celiac disease”. Gastrointest Endosc Clin N Am (Review). 22 (4): 639–60. doi:10.1016/j.giec.2012.07.003. PMC 3872820. PMID 23083984.
  3. Tovoli F, Masi C, Guidetti E, Negrini G, Paterini P, Bolondi L (Mar 16, 2015). “Clinical and diagnostic aspects of gluten related disorders”. World J Clin Cases (Review). 3 (3): 275–84. doi:10.12998/wjcc.v3.i3.275. PMC 4360499. PMID 25789300.
  4. “Celiac disease”. World Gastroenterology Organisation Global Guidelines. July 2016. Retrieved 23 April 2017.
  5. Lebwohl B, Ludvigsson JF, Green PH (Oct 2015). “Celiac disease and non-celiac gluten sensitivity”. BMJ (Review). 351: h4347. doi:10.1136/bmj.h4347. PMC 4596973. PMID 26438584.
  6. Czaja-Bulsa G (Apr 2015). “Non coeliac gluten sensitivity – A new disease with gluten intolerance”. Clin Nutr. 34 (2): 189–94. doi:10.1016/j.clnu.2014.08.012. PMID 25245857.
  7. Vinagre-Aragón A, Zis P, Grunewald RA, Hadjivassiliou M (2018). “Movement Disorders Related to Gluten Sensitivity: A Systematic Review”. Nutrients (Review). 10 (8): 1034. doi:10.3390/nu10081034. PMC 6115931. PMID 30096784.
  8. “Labelling of ‘gluten free’ foods” (PDF). Food Standards Agency. 31 October 2016.