Η Πρόληψη είναι η προσπάθεια που καταβάλλουμε, προκειμένου να εξαλείψουμε τις αιτίες που μπορεί δυνητικά να οδηγήσουν στην παρουσία ενός προβλήματος, ούτως ώστε να αποτρέψουμε το ενδεχόμενο εμφάνισης του. Στον τομέα της υγείας, η Πρόληψη συνίσταται στις ενέργειες που προβαίνουμε και στη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων, με απώτερο σκοπό την προφύλαξη του ατόμου από τον κίνδυνο εκδήλωσης διαφόρων παθήσεων.

Ο κύριος στόχος της Πρόληψης, στην ουσία, έγκειται στην αποφυγή του πρώιμου θανάτου και στην επίταση του προσδόκιμου ζωής σε συνδυασμό με τη διαγωγή μίας ποιοτικής ζωής. Η ρήση λοιπόν του Ιπποκράτη «κάλλιον το προλαμβάνειν του θεραπεύειν», παραμένει επίκαιρη, εξαίροντας τη σπουδαιότητα της πρόληψης για την καλή υγεία και τη μακροζωία.

Στην κλινική πράξη, η Πρόληψη έχει διαχωριστεί στις έννοιες της Πρωτογενούς, Δευτερογενούς και Τριτογενούς Πρόληψης. Στην Πρωτογενή Πρόληψη, περιλαμβάνονται όλες οι ενέργειες που αποβλέπουν στην αποφυγή ή στον περιορισμό της έκθεσης σε παράγοντες που μπορεί να συντείνουν στην ανάπτυξη νοσημάτων, όπως το κάπνισμα, οι επιβλαβείς διατροφικές συνήθειες, η ελλιπής σωματική άσκηση και το stress.

Η Δευτερογενής Πρόληψη έγκειται στην έγκαιρη διάγνωση ασθενειών, οι οποίες δεν έχουν εκδηλωθεί κλινικά, ενώ η Τριτογενής συνεπάγεται την αποτροπή της πρόκλησης επιπλοκών και τη θεραπευτική αποκατάσταση των ήδη νοσούντων.

 

Οι γοργοί ρυθμοί εξέλιξης της Ιατρικής Επιστήμης στον Τομέα της Πρόληψης και Διαχείρισης Νόσων

Τα τελευταία έτη, ολοένα και περισσότερα άτομα ενστερνίζονται την πολύτιμη αξία της Πρόληψης και εύλογα δίνουν προτεραιότητα στις τακτικές επισκέψεις στον ιατρό τους, καθώς έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως ότι η καλή υγεία αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορούν να δομηθούν με ασφάλεια και ευθυμία οι στιγμές με φίλους και συγγενείς και να πραγματωθούν οι στόχοι της ζωής μας.

Εντούτοις, όσον αφορά στην πρόληψη, τα προληπτικά check-up, τα διαγνωστικά test και οι συνήθεις αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις, που διενεργούνται πλέον μαζικά τα τελευταία 50 χρόνια, αποτελούν την κλασσική αλλά ήδη ετεροχρονισμένη Ιατρική προσέγγιση στον τομέα της Πρόληψης, καθώς δεν παρέχουν τη δυνατότητα εντοπισμού της οποιασδήποτε ανεπάρκειας και ανισορροπίας του ανθρώπινου σώματος σε βαθύτερο επίπεδο.

Τα τελευταία 20 χρόνια, ωστόσο, η Ιατρική Επιστήμη έχει εξελιχθεί ραγδαία στον Τομέα της Πρόληψης, διότι έχουν ανευρεθεί μέθοδο που συνεπικουρούν στην ανίχνευση μίας ασθένειας που επίκειται να παρουσιαστεί ή στον εντοπισμό ενός νοσήματος που βρίσκεται εν εξελίξει.

 

Ο ρόλος των Γενετικών Τεστ και της Ιατρικής Ακριβείας

Πλέον, μέσω της διενέργειας των Γενετικών Τεστ, μπορούν να προσληφθούν πληροφορίες από πολλαπλές πηγές μέσα στο ανθρώπινο σώμα και εκτιμώνται δεδομένα που παρέχονται μέσω της μέτρησης της έκφρασης των γονιδίων μας.

Τα γενετικά τεστ είναι μία μη επεμβατική και ακριβέστατη διαγνωστικά εξέταση όσον αφορά στο γενετικό προσδιορισμό, με τη βοήθεια της οποίας καθίσταται εφικτή αφενός η αποκρυπτογράφηση του ενδεχόμενου ανάπτυξης οποιασδήποτε παθολογικής κατάστασης ή μίας ασθένειας πριν από την κλινική της εκδήλωση και αφενός ο ακριβής μηχανισμός της νόσου, όταν έχει ήδη εκφραστεί συμπτωματολογία. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της ανάλυσης γενετικών παραλλαγών στα γονίδια που έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι συνδέονται με το εκάστοτε νόσημα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αξιολογείται ο κίνδυνος εμφάνισης Νοσημάτων.

Αυτή η δυνατότητα ανίχνευσης του ανθρώπινου γονιδιώματος έχει οδηγήσει στη μετάβαση της Ιατρικής σε μία νέα εποχή, στην Ιατρική Ακριβείας. Στην εποχή πλέον της Ιατρικής Ακριβείας, η αλληλούχιση καθορισμένων γονιδίων του DNA με κλινικά σημαντική πληροφορία και το επιγενετικό προφίλ του κάθε οργανισμού συμπεριλαμβάνονται στις διαθέσιμες τεχνολογίες της κλινικής γενετικής. Έτσι, ο κάθε πάσχων έχει την ευχέρεια απόκτησης πλήρους πρόσβασης στις πληροφορίες που απαρτίζουν τον ατομικό βιολογικό του προγραμματισμό.

 

Στοιχειοθέτηση Εξατομικευμένων Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων

Η πρόσβαση που έχουμε σε αυτού του είδους τις πληροφορίες συνεπάγεται και δυνατότητα επέμβασης και ελέγχου των αποτελεσμάτων των γενετικών αναλύσεων, μέσω της ανάληψης των κατάλληλων πρωτοβουλιών, της επιτέλεσης των ενδεικνυόμενων χειρισμών και της πραγματοποίησης ορισμένων δομημένων ενεργειών που καθιστούν το άτομο ικανό να περιορίσει ή/και να αποτρέψει την εκδήλωση ενός νοσήματος.

Τα διαγνωστικά ευρήματα, λοιπόν, των γονιδιακών αναλύσεων επηρεάζουν άμεσα τις επιλογές θεραπείας και κάνουν πράξη τη δυνατότητα εκπόνησης αυστηρά εξατομικευμένων μοντέλων περίθαλψης για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά.

 

Ασθένειες των οποίων η προδιάθεση εκτιμάται μέσω των Γενετικών Τεστ

Η γενετική βάση των νοσημάτων έχει αποσαφηνιστεί, μέσω της εξελιγμένης μοριακής και γενετικής τεχνολογίας και πλέον προσδιορίζεται, ανάλογα με το γενετικό τεστ που επιλέγει να διενεργήσει ο ασθενής, ο κίνδυνος ανάπτυξης πολλαπλών παθολογικών καταστάσεων και νοσημάτων, στα οποία συγκαταλέγονται τα κάτωθι:

  • Αυτοάνοσα Νοσήματα
  • Νευροεκφυλιστικές Ασθένειες
  • Διαβήτης
  • Αλλεργίες
  • Διαταραχές Φάσματος του Αυτισμού
  • Καρκίνος του Μαστού
  • Καρκίνος του Προστάτη
  • Καρδιαγγειακές Παθήσεις
  • Γυναικολογικά Νοσήματα
  • Γενετικές Διαταραχές
  • Διάφορες μορφές Ρευματικών Παθήσεων
  • Διαταραχές σχετιζόμενες με τη λειτουργία του Ενδοκρινικού Συστήματος και τη Γονιμοποιητική ικανότητα
  • Διάφορα Σύνδρομα και Ασθένειες στα παιδιά
  • Γαστρεντερικές διαταραχές
  • Φλεγμονές

Με τις συγκεκριμένες μεθόδους, μπορεί να διαγνωσθεί έγκαιρα η ύπαρξη οποιασδήποτε πάθησης, ακόμη κι όταν δεν έχουν παρουσιαστεί συμπτώματα. Εξάλλου αρκετές περιπτώσεις νοσημάτων δεν συνυπάρχουν με τις ανάλογες ενδείξεις, με αποτέλεσμα ουκ ολίγες φορές να διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια, όπου η κατάσταση μπορεί να αποδειχθεί μη αναστρέψιμη.

Όμως, η διενέργεια γονιδιακών αναλύσεων αποτελεί ένα τεράστιο άλμα και επίτευγμα της Ιατρικής Επιστήμης, χάρη στο οποίο διατίθενται, πλέον, στη φαρέτρα των Ιατρών οι απαραίτητες γνώσεις για τις μεθόδους αποτελεσματικότερης πρόληψης και στοχευμένης και αυστηρά εξατομικευμένης θεραπείας οποιουδήποτε νοσήματος. Έτσι, δεν εξασφαλίζουμε μονάχα το σήμερα, αλλά μεριμνούμε και για το αύριο. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η Πρόληψη καθορίζεται εξ ολοκλήρου από εμάς τους ίδιους και αποτελεί έναν τρόπο ζωής που σώζει ζωές.

 

 

Διαβάστε επίσης

Η συσχέτιση της Βιταμίνης D με την Κατάθλιψη

Κοιμηθείτε καλά, Ενισχύστε την Υγεία σας

Άγχος & Αυτοάνοσα Νοσήματα

 

 

References:

  1. Purcell A. “DNA”. Basic Biology. Archived from the original on 5 January 2017.
  2. Lu YF, Goldstein DB, Angrist M, Cavalleri G (July 2014). “Personalized medicine and human genetic diversity”. Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine (Essay). 4 (9): a008581. doi:10.1101/cshperspect.a008581. PMC 4143101. PMID 25059740.
  3. Ashley EA (August 2016). “Towards precision medicine”. Nature Reviews. Genetics. 17 (9): 507–22. doi:10.1038/nrg.2016.86. PMID 27528417. S2CID 2609065.
  4. Gillman MW (February 2015). “Primordial prevention of cardiovascular disease”. Circulation. 131 (7): 599–601. doi:10.1161/circulationaha.115.014849. PMC 4349501. PMID 25605661.
  5. Vineis P, Wild CP (February 2014). “Global cancer patterns: causes and prevention”. Lancet. 383 (9916): 549–57. doi:10.1016/s0140-6736(13)62224-2. PMID 24351322. S2CID 24822736.
  6. “Prevention and Public Health Fund”. American Public Health Association. Retrieved 2017-03-24.
  7. (ASPA), Assistant Secretary for Public Affairs (2013-06-10). “Preventive Care”. HHS.gov. Retrieved 2017-03-24.
  8. “Chronic Diseases and Health Promotion”. U.S. Centers for Disease Control and Prevention. Archived from the original on 2 March 2014.