Η νοοτροπία που θεμελιώθηκε γύρω στη δεκαετία του ‘60, βάσει της οποίας συστάθηκε η αποφυγή της κατανάλωσης ζωικών λιπών και λιπαρών ψαριών, έφερε ως τελικό επακόλουθο την ολοένα και αυξανόμενη πρόσληψη επεξεργασμένων υδατανθράκων και ζάχαρης, κάτι που συνετέλεσε στη ραγδαία αύξηση Χρόνιων Νοσημάτων.

Προβλήματα υγείας, όπως οι Αυτοάνοσες Παθήσεις σημείωσαν ταχεία άνοδο το χρονικό διάστημα που προτεινόταν ο περιορισμός του λίπους στην καθημερινή διατροφή. Η ένταξη των «καλών» λιπαρών, ωστόσο, είναι απαραίτητη στη διατροφή μας. Ειδικότερα, τα Ω-3 λιπαρά οξέα μπορούν να συντείνουν στην καταστολή της φλεγμονής και της αυτοανοσίας.

 

Η Αντιφλεγμονώδης δράση των Ω-3 Λιπαρών Οξέων

Τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των κυτταρικών μεμβρανών ολόκληρου του σώματος. Τα τρία πιο σημαντικά είναι το Εικοσαπενταενοϊκό οξύ (EPA), το Εικοσιδυoεξαενοϊκό οξύ (DHA) και το Α-λινολενικό οξύ (ALA).

Έχει διαπιστωθεί ότι τα Ω-3 Λιπαρά προάγουν την καλή υγεία της καρδιάς και συμβάλλουν στην εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του εγκεφάλου και του ανοσοποιητικού συστήματος. Μάλιστα, βάσει ερευνών, έχει υποστηριχθεί ότι συνηγορούν στην καταπολέμηση των φλεγμονών.

 

Οι μηχανισμοί καταπολέμησης της φλεγμονής μέσω των Ω-3 Λιπαρών Οξέων

Η φλεγμονή αποτελεί μία φυσική αντίδραση στην οποία προβαίνει ο οργανισμός μας, στην προσπάθεια του να εξαλείψει οποιονδήποτε παθογόνο παράγοντα. Εντούτοις, όταν είναι παρατεταμένη και εξελίσσεται σε χρόνια, ευθύνεται για την πρόκληση διαφόρων νοσημάτων.

Τα Ω-3 λιπαρά συνεπικουρούν στη μείωση της παραγωγής ουσιών που επιφέρουν φλεγμονές (κυτοκίνες) και διεγείρουν τη σύνθεση ουσιών που ασκούν αντιφλεγμονώδη και επουλωτική δράση. Επιπλέον, είναι υπεύθυνα για τη διαμόρφωση της έκφρασης των γονιδίων που συνδέονται με τη φλεγμονή.

Μέσω των EPA, σχηματίζονται μόρια, που ονομάζονται εικοσανοειδή και βοηθούν στην αποτροπή της φλεγμονής, ενώ τα DHA Ω-3 λιπαρά οξέα εξαλείφουν τις λιπιδικές εναποθέσεις στις μεμβράνες, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η πρόκληση φλεγμονών και αυτοανοσίας. Γι’ αυτούς τους λόγους, έχει υποστηριχθεί ότι τα Ω-3 λιπαρά θα μπορούσαν να συντείνουν αποτελεσματικά στην πρόληψη και θεραπεία Αυτοάνοσων Παθήσεων.

 

Αυτοάνοσα Νοσήματα

Τα Αυτοάνοσα Νοσήματα είναι χρόνιες ασθένειες, οι οποίες εκδηλώνονται, όταν τα κύτταρα του οργανισμού μας αλλοιώνονται σε τέτοιο σημείο, ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα παύει να τα αναγνωρίζει πλέον ως δικά του, αλλά ως ξένα. Έτσι, επιτίθεται σε αυτά, δημιουργώντας αυτοαντισώματα, με στόχο την εξουδετέρωση τους.

Παρουσιάζονται με ποικίλα συμπτώματα, ανάλογα με τους ιστούς ή τα όργανα του σώματος που πλήττονται από τα αυτοαντισώματα που παράγονται. Δυσμενείς επιγενετικοί παράγοντες (τοξίνες, μολύνσεις, ακτινοβολίες, χημικές ουσίες που διαχέονται στο περιβάλλον, άγχος, κακή διατροφή, επιβλαβής τρόπος ζωής), οι οποίοι επενεργούν αρνητικά στη βιοχημεία του σώματος, ενοχοποιούνται για την εκδήλωση των Αυτοάνοσων νοσημάτων, καθώς μπορεί, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, να οδηγήσουν στην αλλοίωση της βιοχημικής ή γενετικής πληροφορίας σε επίπεδο κυττάρου.

 

Ο ρόλος των Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στην πρόληψη Αυτοάνοσων ασθενειών βάσει ερευνών

Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση Ω-3 λιπαρών οξέων έχει συσχετιστεί με εξομάλυνση των συμπτωμάτων σε καταστάσεις φλεγμονής, όπως είναι η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα. Μάλιστα, έχουν αναφερθεί πολλά κλινικά οφέλη σε πάσχοντες από Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, οι οποίοι έλαβαν ελάχιστη δόση 3 g/ημ EPA + DHA. Επίσης, παρατηρήθηκε σταδιακή βελτίωση της υγείας σε ασθενείς με Νόσο Crohn, στους οποίους χορηγήθηκε συμπλήρωμα EPA + DHA, 2,7 γραμμαρίων ημερησίως.

Μία ακόμη έρευνα κατέδειξε ότι η πρόσληψη Ω-3 λιπαρών οξέων μπορεί να συμβάλλει στην αποτροπή της εμφάνισης Συστηματικού Ερυθηματώδους Λύκου, λόγω του ότι τα DHA, που περιέχονται στα Ω-3 λιπαρά οξέα, είναι δυνατόν να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη της νόσου.

 

Οι τροφές που εμπεριέχουν Ω-3 Λιπαρά Οξέα και οι ιδανικές τους αναλογίες

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε Ω-3 λιπαρά οξέα είναι ακόλουθες:

  • Ψάρια (π.χ. σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες, ξιφίας, τόνος, κ.ά.)
  • Καρύδια, φιστίκια Αιγίνης, ταχίνι, λιναρόσπορος
  • Λαχανάκια Βρυξελλών, κουνουπίδι, λάχανο, σπανάκι.

Εν αντιθέσει με τα Ω-3 λιπαρά, τα Ω-6 λιπαρά οξέα αποτελούν μία άλλη κατηγορία λιπαρών, η οποία μπορεί να αποβεί επιζήμια για τον οργανισμό μας. Η ιδανική αναλογία μεταξύ Ω-3 και Ω-6 λιπαρών πρέπει να είναι 1:1. Παρά ταύτα, η σχέση που καταγράφεται στη σημερινή βιομηχανοποιημένη διατροφή είναι 1:16. Αυτό απορρυθμίζει τον οργανισμό, κάτι που μπορεί να λειτουργήσει ως «προάγγελος» μίας σωρείας ασθενειών.

 

Ο εξατομικευμένος χαρακτήρας της Λειτουργικής Διατροφής

Έχει μεγάλη σπουδαιότητα η λήψη Ω-3 λιπαρών οξέων, μέσω συμπληρωμάτων, να είναι πραγματικά εξατομικευμένη, καθώς οι ανάγκες του κάθε οργανισμού διαφέρουν. Η Λειτουργική διατροφή αποτελεί ένα είδος διατροφολογικής προσέγγισης που βασίζεται στην εξατομίκευση των προβλημάτων.

Με κριτήριο το ατομικό γονιδιακό υπόβαθρο, τους δείκτες εξετάσεων, τον τρόπο ζωής και προπάντων τη βιο-διαφορετικότητα του καθενός, παρέχεται ένα πλήρως εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, που προάγει την υγεία των ασθενών.

Για να επιτευχθεί αυτό, διενεργούνται Εξειδικευμένες διαγνωστικές εξετάσεις Μοριακού επιπέδου, που διερευνούν την ορμονική και μεταβολική κατάσταση του οργανισμού. Μπορεί να διεξαχθεί και γονιδιακό τεστ, στο οποίο αναλύονται 384 γενετικές παραλλαγές, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση του ανθρώπινου σώματος και του τρόπου παροχής των θρεπτικών συστατικών που πραγματικά χρειάζεται. Έτσι, αποκαλύπτονται οι πραγματικές ανάγκες του οργανισμού και μπορεί να καθοριστεί η δοσολογία των Ω3 λιπαρών για το κάθε άτομο.

Βάσει των διαγνωστικών ευρημάτων, διαμορφώνονται και εξατομικευμένα διατροφικά θεραπευτικά πρωτόκολλα, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν τη χορήγηση μικροθρεπτικών συστατικών και, αν κριθεί απαραίτητο, Φυσικών (Bioidentical) ορμονών, με σκοπό την επαναφορά της ορμονικής ισορροπίας του οργανισμού και τη διόρθωση τυχόν ελλείψεων θρεπτικών ουσιών.

Αυτό κρίνεται με γνώμονα τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, τις διαφόρων ειδών ελλείψεις που παρουσιάζει ο οργανισμός του και γενικότερα καθορίζεται από τη συνολική κατάσταση της υγείας του. Μόνο μέσω μίας τέτοιας εξατομικευμένης προσέγγισης, μπορούν να επιτευχθούν τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη για την υγεία του ατόμου.

 

Δρ. Κοΐνη Νικολέτα, Μ.D.
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, PgD in Genomic Medicine and Healthcare
Ιατρός Λειτουργικής, Αντιγηραντικής, Προληπτικής και Αναγεννητικής Ιατρικής
(Diplomate and Board Certified in Anti-aging, Preventive, Functional and Regenerative Medicine from
A4M (American Academy in Antiaging Medicine).

 

Διαβάστε επίσης

Η συσχέτιση της Βιταμίνης D με την Κατάθλιψη

Κοιμηθείτε καλά, Ενισχύστε την Υγεία σας

Άγχος & Αυτοάνοσα Νοσήματα

 

 

References:

  1. “Essential Fatty Acids”. Micronutrient Information Center, Oregon State University, Corvallis, OR. May 2014. Retrieved 24 May 2017.
  2. Grey A, Bolland M (March 2014). “Clinical trial evidence and use of fish oil supplements”. JAMA Internal Medicine. 174 (3): 460–2. doi:10.1001/jamainternmed.2013.12765. PMID 24352849.
  3. Health Watch, Harvard (April 2019). “Should you be taking an omega-3 supplement?”. Harvard Health Publishing, Harvard Medical School. Retrieved 2 June 2020.
  4. Robinson LE, Mazurak VC (April 2013). “N-3 polyunsaturated fatty acids: relationship to inflammation in healthy adults and adults exhibiting features of metabolic syndrome”. Lipids. 48 (4): 319–32. doi:10.1007/s11745-013-3774-6. PMID 23456976. S2CID 4005634.
  5. Li K, Huang T, Zheng J, Wu K, Li D (February 2014). “Effect of marine-derived n-3 polyunsaturated fatty acids on C-reactive protein, interleukin 6 and tumor necrosis factor α: a meta-analysis”. PLOS ONE. 9 (2): e88103. Bibcode:2014PLoSO…988103L. doi:10.1371/journal.pone.0088103. PMC 3914936. PMID 24505395.
  6. Miles EA, Calder PC (June 2012). “Influence of marine n-3 polyunsaturated fatty acids on immune function and a systematic review of their effects on clinical outcomes in rheumatoid arthritis”. The British Journal of Nutrition. 107 Suppl 2 (S2): S171-84. doi:10.1017/S0007114512001560. PMID 22591891.
  7. “Herbal Remedies, Supplements & Acupuncture for Arthritis – Supplements for arthritis”. American College of Rheumatology. June 2018. Retrieved 6 April 2019.
  8. “Omega−3 Fatty Acids: An Essential Contribution”. TH Chan School of Public Health, Harvard University, Boston. 2017.