Η  Νόσος Crohn αποτελεί μία χρόνια αυτοάνοση, φλεγμονώδη πάθηση του πεπτικού σωλήνα, η οποία μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε τμήμα του, από το στόμα έως τον πρωκτό. Η έναρξη της νόσου πυροδοτείται από μία εσφαλμένη επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος στο βλεννογόνο, στην εσωτερική, δηλαδή, επιφάνεια του πεπτικού συστήματος. Έτσι, δημιουργείται φλεγμονή, η οποία μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία και έλκη στα τοιχώματα του εντέρου, επιφέροντας πόνο στην κοιλιά και  διάρροια στους πάσχοντες.

Συνηθέστερα, η φλεγμονή παρουσιάζεται στο τελικό μέρος του λεπτού εντέρου (ειλεός). Ωστόσο, δεν αποκλείεται να επηρεαστεί οποιοδήποτε άλλο τμήμα του γαστρεντερικού συστήματος. Μάλιστα, ενδέχεται να υπάρχουν υγιή τμήματα εντέρου μεταξύ των τμημάτων που έχουν προσβληθεί (τμηματική εντερίτιδα).

Η Νόσος Crohn αποτελεί μία πολυπαραγοντικής αιτιολογίας ασθένεια, που οφείλει το όνομα της στον Αμερικανό γιατρό, Burrill Crohn, ο οποίος το 1932 παρουσίασε μαζί με τους συνεργάτες του μία σειρά ασθενών με τη συγκεκριμένη πάθηση. Δεν είναι μεταδοτική νόσος ούτε αποτελεί κάποια μορφή καρκίνου. Παρά ταύτα, ελλοχεύει ο κίνδυνος καρκίνου του λεπτού εντέρου, του κόλου ή του πρωκτού, σε περίπτωση που ο ασθενής νοσεί για πολλά έτη.

Περισσότερα από πέντε εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως υποφέρουν από τη νόσο Crohn. Η συγκεκριμένη πάθηση εμφανίζεται συχνότερα σε νέους ενήλικες από 10 έως 40 ετών, ενώ οι καπνιστές διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν σε σχέση με τους μη καπνιστές.

 

Τα κλινικά χαρακτηριστικά της Νόσου Crohn

Η Νόσος Crohn είναι μία χρόνια ασθένεια που μπορεί να εκδηλωθεί με περιόδους εξάρσεων και υφέσεων. Τα συμπτώματα της νόσου εξελίσσονται σταδιακά και συνήθως σε αυτά περιλαμβάνονται τα εξής:

  • Διάρροια, η οποία ενδέχεται να συνοδεύεται από αιμορραγία
  • Δυσκοιλιότητα, η οποία προκύπτει σε περίπτωση που η στένωση του λεπτού εντέρου δημιουργήσει κάποια απόφραξη, με αποτέλεσμα τα κόπρανα να αδυνατούν να περάσουν εύκολα.
  • Ναυτία, εμετός, κόπωση, λήθαργος, πυρετός, αναιμία
  • Κοιλιακό άλγος και κράμπες
  • Ανορεξία και απώλεια βάρους
  • Συρίγγια, αποστήματα, ραγάδες και πρησμένα εξογκώματα στην περιοχή του πρωκτού
  • Λέπτυνση των οστών ή ακόμη και Οστεοπόρωση
  • Βραδείς ρυθμοί σωματικής ανάπτυξης στα παιδιά
  • Εξωεντερικές εκδηλώσεις της νόσου (άφθες στο στόμα, ερεθισμός στα μάτια και στο δέρμα, πόνος στις αρθρώσεις και τη σπονδυλική στήλη, παθήσεις του συκωτιού και της χολής).

 

Ο ρόλος της Διατροφής στη Νόσο Crohn

Η διατροφή σχετίζεται αλληλένδετα τόσο με την ανάπτυξη όσο και με την εξέλιξη της νόσου Crohn. Ο δυτικός τρόπος ζωής με την αυξημένη κατανάλωση λίπους, ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφίμων είναι παράμετροι που επενεργούν στον επιπολασμό της νόσου. Μία ισορροπημένη και πλούσια σε μικροθρεπτικά συστατικά διατροφή είναι απαραίτητη για τη νόσο Crohn, καθώς η συγκεκριμένη πάθηση προκαλεί ανορεξία στους ασθενείς, με επακόλουθο τη λήψη ελάχιστων ποσοτήτων τροφής, τη δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών, την απώλεια πρωτεϊνών από το έντερο και τα μειωμένα επίπεδα ενέργειας.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι πάσχοντες εμφανίζουν ελλείψεις σε υγρά, καθώς και σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Λόγου χάρη, έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένοι ασθενείς με Νόσο Crohn έχουν μειωμένα επίπεδα σιδήρου, ψευδαργύρου, σεληνίου, Βιταμίνης Β12 και Βιταμίνης D. Σε πολλές περιπτώσεις, παρουσιάζονται ελλείψεις σε μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο και φώσφορο. Επίσης, διάφορα αντιοξειδωτικά ανευρίσκονται σε χαμηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα στους πάσχοντες.

Συνεπώς, η υιοθέτηση μίας πλούσιας σε μικρο και μακροθρεπτικά διατροφής, υπό την καθοδήγηση γιατρού, είναι απαραίτητη για τους ασθενείς με νόσο Crohn. Πολλές φορές, ενδέχεται να συσταθεί από το γιατρό η χορήγηση ειδικών συμπληρωμάτων διατροφής και βιταμινών. Βέβαια, ορισμένες τροφές μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της νόσου και κάποιες άλλες να συμβάλλουν στην ύφεση της ασθένειας.

 

Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται για τη Νόσο Crohn

Η αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και γενικά λίπους μπορεί να ενισχύσει το ενδεχόμενο εμφάνισης της Νόσου Crohn. Μάλιστα, η υψηλή κατανάλωση ω-6 λιπαρών οξέων επιτείνει τον κίνδυνο ανάπτυξης της ασθένειας. Όταν παρατηρούνται στενώσεις στο έντερο, καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση δύσπεπτων τροφών, όπως είναι το κρέας, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα λαχανικά και τα φρούτα με πολλές ίνες και σπόρους.

Επιπλέον, συνιστάται για τους πάσχοντες από τη νόσο Crohn να περιορίσουν την κατανάλωση αλκοόλ, καθώς τα οινοπνευματώδη ευθύνονται για την πρόκληση διάρροιας και φουσκώματος στους ασθενείς. Επίσης, προτείνεται η αποφυγή της κατανάλωσης καλαμποκιού, καφέ, τσαγιού, καυτερών, τηγανιτών και εν γένει λιπαρών τροφών, όπως το βούτυρο, το γάλα, η σοκολάτα και η μαγιονέζα.

 

Ενδεικνυόμενες τροφές για τη Νόσο Crohn

Πρόσφατα δεδομένα καταδεικνύουν ότι τα ελλιπή επίπεδα Βιταμίνης D μπορεί να εμπλέκονται στην παθογένεια της νόσου. Βάσει ορισμένων μελετών, η ανεπάρκεια Βιταμίνης D σχετίζεται και με την έξαρση της νόσου. Κατά συνέπεια, οι πλούσιες σε Βιταμίνη D τροφές, όπως τα λιπαρά ψάρια, τα ιχθυέλαια, το αυγό, το συκώτι και τα μανιτάρια, ενδείκνυνται για τη Νόσο Crohn. Επίσης, τα τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε Ω-3 λιπαρά οξέα (ψάρια, θαλασσινά), ψευδάργυρο (οστρακοειδή, κοτόπουλο) και σελήνιο (σαρδέλες, σολομός, γαλοπούλα) μπορούν να συντείνουν στη μείωση της φλεγμονής.

Έχει βρεθεί, μάλιστα, ότι το αβοκάντο, οι πατάτες και τα καρότα θα μπορούσαν να αποδειχθούν επωφελή για τη Νόσο Crohn. Όσον αφορά, ακόμη, σε ορισμένα ειδικά σκευάσματα, η γλουταμίνη είναι ένα αμινοξύ που χαρακτηρίζεται από αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και αντιοξειδωτική δράση στα κύτταρα του εντέρου, με συνοδά οφέλη στην εξασθένηση των συμπτωμάτων της Νόσου Crohn.

 

Η σημασία της Ιατρικής καθοδήγησης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης της Νόσου Crohn

Παρά ταύτα, οι παραπάνω διατροφικές συμβουλές δεν αποτελούν κάποιον κανόνα, τον οποίο πρέπει να τηρήσουμε απαρεγκλίτως. Ο κάθε πάσχων χρειάζεται να ακολουθήσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, προσαρμοσμένο στις δικές του ανάγκες. Γι’ αυτό το λόγο, έχει μεγάλη σπουδαιότητα η υιοθέτηση μίας διατροφής πλούσιας σε όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, υπό την επίβλεψη γιατρού, ο οποίος θα καθορίσει τις τροφές και τις ποσότητες που συνιστώνται, ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση.

Η Νόσος Crohn εξάλλου χρήζει ενδελεχούς ιατρικής διερεύνησης και άμεσης θεραπευτικής αντιμετώπισης, διότι έχει αρνητικό αντίκτυπο στις διαπροσωπικές σχέσεις και στις κοινωνικές συναναστροφές των πασχόντων. Περισσότεροι από 6 στους 10 ασθενείς, περίπου δηλαδή το 65% των πασχόντων, αναφέρουν ότι κατακλύζονται από έντονο στρες ως επίπτωση της νόσου, ενώ 4 στους 10 περιγράφουν πως η πάθηση επενεργεί δυσμενώς στην εργασία τους, δυσχεραίνοντας την επιτέλεση των επαγγελματικών τους καθηκόντων.

 

Η Σύγχρονη Ιατρική αντιμετώπιση της Νόσου Crohn

Η μη επιτυχής θεραπευτική αντιμετώπιση της Νόσου Crohn, καθώς κι οι παρενέργειες των ισχυρών χημικών φαρμακευτικών σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται στη Συμβατική ιατρική και χορηγούνται στους πάσχοντες, έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη και εφαρμογή διαφορετικών θεραπευτικών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση της νόσου, με θετικά αποτελέσματα.

Το κλινικό πλαίσιο στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι διατροφικοί παράγοντες, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και η ταυτόχρονη εξάλειψη των αιτιών που προκάλεσαν τη χρόνια αυτή κατάσταση είναι η Σύγχρονη Ιατρική πραγματικότητα. Μέσα από τη διεξαγωγή εξειδικευμένων διαγνωστικών εξετάσεων, παρέχεται η δυνατότητα να ανιχνευθούν οι ανισορροπίες και ελλείψεις που υφίστανται στον οργανισμό και που συνεργικά επιφέρουν την αποδιοργάνωση του ανοσοποιητικού συστήματος και εν τέλει οδηγούν στην ανάπτυξη της νόσου.

Βάσει των διαγνωστικών ευρημάτων, εκπονούνται εξατομικευμένα πρωτόκολλα θεραπείας, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν τη χορήγηση μικρο-και μακροθρεπτικών συστατικών, την επαναφορά της ισορροπίας του ορμονικού συστήματος με Φυσικές (Βιομιμητικές) ορμόνες και Μοριακή (Θεραπευτική) διατροφή. Η Μοριακή Διατροφή αποτελεί μία ειδική διατροφική πλατφόρμα, η επιτυχία της οποίας έγκειται στο ότι, για κάθε διατροφικό πλάνο που προτείνει, χτίζει γερά θεμέλια για τη δημιουργία υγιών κυττάρων, με συνοδά αποτελέσματα στην επίτευξη της βέλτιστης υγείας του οργανισμού.

Με αυτές τις μεθόδους, επιτυγχάνεται η ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος,  μειώνονται οι φλεγμονές, αποκαθίσταται η επάρκεια του σώματος σε θρεπτικά συστατικά και βιταμίνες και επανέρχεται η ομοιόσταση του οργανισμού σε κυτταρικού και ορμονικό επίπεδο, δίχως να προκαλούνται στρεσογόνες κυτταρικές καταστάσεις. Σταδιακά, δηλαδή, αποκαθίσταται η σωστή κυτταρική λειτουργία, με εξατομικευμένες θεραπευτικές αγωγές, οι οποίες αποβλέπουν όχι μόνο στον περιορισμό των συμπτωμάτων, αλλά και στην εξάλειψη της αιτιοπαθογένειας της Νόσου Crohn, χωρίς να επιβαρύνεται ο οργανισμός του ασθενούς με χημικά κατάλοιπα και έκδοχα.

 

Διαβάστε επίσης

Μελάνωμα: Πόσο σημαντική είναι η πρόληψη;

Ευτυχώς που είμαστε άνθρωποι

Βιταμίνες, οι καταλύτες της ζωής

 

References:

  1. “Crohn’s Disease”. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). Archived from the original on December 8, 2019. Retrieved December 8, 2019.
  2. Nóbrega VG, Silva IN, Brito BS, Silva J, Silva MC, Santana GO (September 2018). “The Onset of Clinical Manifestations in Inflammatory Bowel Disease Patients”. Arquivos de Gastroenterologia. 55 (3): 290–295. doi:10.1590/S0004-2803.201800000-73. PMID 30540094.
  3. Lomer MC (August 2011). “Dietary and nutritional considerations for inflammatory bowel disease”. The Proceedings of the Nutrition Society. 70 (3): 329–35. doi:10.1017/S0029665111000097. PMID 21450124.
  4. Zadik Y, Drucker S, Pallmon S (August 2011). “Migratory stomatitis (ectopic geographic tongue) on the floor of the mouth”. Journal of the American Academy of Dermatology. 65 (2): 459–460. doi:10.1016/j.jaad.2010.04.016. PMID 21763590.
  5. Nachimuthu S. “Crohn’s disease”. eMedicineHealth. Archived from the original on December 9, 2019. Retrieved December 8, 2019.
  6. “New insights into Crohn’s Disease”. Archived from the original on September 23, 2013.
  7. Del Pinto R, Pietropaoli D, Chandar AK, Ferri C, Cominelli F (November 2015). “Association Between Inflammatory Bowel Disease and Vitamin D Deficiency: A Systematic Review and Meta-analysis”. Inflammatory Bowel Diseases. 21 (11): 2708–17. doi:10.1097/MIB.0000000000000546. PMC 4615394. PMID 26348447.
  8. Hou JK, Abraham B, El-Serag H (April 2011). “Dietary intake and risk of developing inflammatory bowel disease: a systematic review of the literature”. The American Journal of Gastroenterology. 106 (4): 563–73. doi:10.1038/ajg.2011.44. PMID 21468064. S2CID 10337669.
  9. Joos S (June 2011). “Review on efficacy and health services research studies of complementary and alternative medicine in inflammatory bowel disease”. Chinese Journal of Integrative Medicine. 17 (6): 403–9. doi:10.1007/s11655-011-0758-3. PMID 21660673. S2CID 207298246.
  10. “Crohn’s disease – Prognosis”. University of Maryland Medical Centre. Archived from the original on August 29, 2012. Retrieved October 19, 2012.