Οι ιδιότητες της Βιταμίνης D

Η Βιταμίνη D είναι μία οργανική λιποδιαλυτή ουσία, η οποία παρέχει τη δυνατότητα διαμόρφωσης ενός ανθεκτικού και υγιούς σκελετού. Της έχει, μάλιστα, δοθεί το προσωνύμιο «βιταμίνη του ήλιου», καθώς, πέραν της πρόσληψής της από την κατανάλωση των τροφών στις οποίες εμπεριέχεται, παράγεται από τον οργανισμό, μέσα από την έκθεση του δέρματος μας στο ηλιακό φως.

Πλέον, η Βιταμίνη D συγκαταλέγεται στις επονομαζόμενες πυρηνικές ορμόνες, οι οποίες παρεμβαίνουν στην έκφραση γονιδίων στόχων. Τα γονίδια αυτά συμβάλλουν στη σύνθεση πλήθους πρωτεϊνών, οι οποίες, με τη σειρά τους, παίζουν θεμελιώδη ρόλο στη διαφοροποίηση, στη ρύθμιση και στον πολλαπλασιασμό των κυττάρων.

Βέβαια, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, όπου οι ενήλικες, λόγω της επαγγελματικής ενασχόλησης, αναγκάζονται να παραμένουν επί πολλές ώρες σε κλειστούς χώρους, φέρει ως επακόλουθο την επικράτηση του φαινομένου ανεπάρκειας Βιταμίνης D σε μεγάλο ποσοστό του ανθρώπινου πληθυσμού, με επακόλουθες δυσάρεστες επιπτώσεις. Λόγου χάρη, τα τελευταία έτη, ολοένα και περισσότερες έρευνες υποστηρίζουν με σθένος ότι υπάρχει άμεση συσχέτιση των μειωμένων επιπέδων Βιταμίνης D με την κατάθλιψη.

 

Κατάθλιψη και Βιταμίνη D

Η κατάθλιψη αποτελεί μία ετερογενή διαταραχή, η οποία παρουσιάζει μία μεταβλητή πορεία. Το πάσχον από κατάθλιψη άτομο κατακλύζεται από συναισθήματα διαρκούς θλίψης, μόνιμης απαισιοδοξίας και γενικότερης αυξημένης ευαισθησίας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα τελευταία έτη, τα ανεπαρκή ή ελλιπή επίπεδα Βιταμίνης D στα ηλικιωμένα άτομα, πέραν του υψηλού κινδύνου ανάπτυξης σκελετικών διαταραχών, σχετίζονται αλληλένδετα και με την εκδήλωση διαφόρων ψυχολογικών προβλημάτων. Στα άτομα αυξημένης ηλικίας που νοσούν με κατάθλιψη ανευρίσκονται κατά μέσο όρο 14% χαμηλότερες συγκεντρώσεις Βιταμίνης D, σε σύγκριση με τους υγιείς ηλικιωμένους.

Η Βιταμίνη D συμβάλλει αποτελεσματικά στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων σεροτονίνης. Πρόκειται για μία ουσία που δρα ως ορμόνη και νευροδιαβιβαστής στον εγκέφαλο. Τα ελλιπή επίπεδα αυτής συνδέονται άρρηκτα με την κατάθλιψη. Σύμφωνα με τη γνώμη των ειδικών, οι ελλιπείς συγκεντρώσεις Βιταμίνης D, φαινόμενο που παρατηρείται ειδικότερα το χειμώνα, λόγω της ανεπαρκούς έκθεσης στον ήλιο, ασκούν επίδραση στις περιοχές του εγκεφάλου που καθορίζουν τη διάθεση μας. Συνεπώς, οι εναλλαγές στη διάθεση, η συνεχής μελαγχολία και η κατάθλιψη σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με την έλλειψη Βιταμίνης D στο σώμα μας.

 

Συσχέτιση Βιταμίνης D και κατάθλιψης βάσει ερευνών

Η συσχέτιση των μειωμένων επιπέδων Βιταμίνης D και της ανάπτυξης ψυχιατρικών διαταραχών αποτέλεσε πεδίο έρευνας πλήθους προγενέστερων μελετών εδώ και πολλά έτη. Τα νέα επιστημονικά ευρήματα, κατ’ ουσίαν, επιβεβαιώνουν τον ισχυρισμό αυτόν.

Από μία μελέτη που διενεργήθηκε εν έτει 2006 διερευνήθηκε η επίδραση της Βιταμίνης D στην ψυχική υγεία 80 ηλικιωμένων ασθενών. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη, διεξήχθη το συμπέρασμα ότι οι συμμετέχοντες που είχαν χαμηλότερες συγκεντρώσεις Βιταμίνης D στον οργανισμό τους διέτρεχαν κατά 11 φορές αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.

Επιπλέον, με βάση τα αποτελέσματα μίας μετα-ανάλυσης που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο του Maryland στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ, υποστηρίχθηκε ότι τα συμπληρώματα διατροφής με Βιταμίνη D μπορούν να συνδράμουν σημαντικά στον περιορισμό των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Οι πάσχοντες από κατάθλιψη και ανεπάρκεια Βιταμίνης D ανταποκρίνονταν καλύτερα στη φαρμακευτική αγωγή, έπειτα από τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής.

Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι παρατηρήθηκε από την επικεφαλής της έρευνας, Marissa Flaherty, MD του Τμήματος Ψυχιατρικής, το γεγονός ότι αρκετοί εκ των ασθενών της με κατάθλιψη παρουσίαζαν ανεπάρκεια Βιταμίνης D κι όταν χορηγηθήκαν  οι κατάλληλες ποσότητες, τα δυσάρεστα συμπτώματα της κατάθλιψης περιορίστηκαν σημαντικά.

Επίσης, μία εργασία που πραγματοποιήθηκε από το Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής του Ιπποκράτειου νοσοκομείου Θεσσαλονίκης και του Ενδοκρινολογικού Τμήματος-Διαβητολογικού Κέντρου της Α’ Παθολογικής Κλινικής ΑΠΘ του ΑΧΕΠΑ ασχολήθηκε με το κατά πόσον τα ελλιπή επίπεδα Βιταμίνης D μπορούν να οδηγήσουν στην προαγωγή της κατάθλιψης. Η έρευνα διενεργήθηκε στα ΚΑΠΗ της Ανατολικής Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2015 μέχρι το Νοέμβριο του 2017 και στη μελέτη έλαβαν μέρος 130 άτομα με ηλικία από 60 έως 98 ετών. Βάσει των αποτελεσμάτων, το 80% των συμμετεχόντων που παρουσίαζε είτε έλλειψη είτε ανεπάρκεια Βιταμίνης D έπασχε από κατάθλιψη ή υπέφερε από αγχώδεις διαταραχές.

Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω επιστημονικά δεδομένα, έχει υποστηριχθεί ότι οι αυξημένες συγκεντρώσεις 25 (ΟΗ) D μπορούν να δράσουν προστατευτικά έναντι της κατάθλιψης. Παρά ταύτα, δεν υπάρχουν στη διάθεση μας στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα συμπληρώματα Βιταμίνης D περιορίζουν από μόνα τους τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Στις περισσότερες έρευνες, η Βιταμίνη D χορηγήθηκε ταυτόχρονα με τη συνιστώμενη για την κατάθλιψη φαρμακευτική αγωγή κι όχι ως μονοθεραπεία. Όμως, είναι φανερό ότι σε ηλικιωμένα άτομα η συμπληρωματική χορήγηση Βιταμίνης D μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο αρωγό στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

 

Η σωστή λήψη Βιταμίνης D

Επομένως, σύμφωνα με όλα τα παραπάνω, κρίνεται απαραίτητη προϋπόθεση ο τακτικός έλεγχος διάφορων δεικτών στον οργανισμό μας, όπως η Βιταμίνη D3, με απώτερο σκοπό τη διατήρηση της υγείας μας. Πλέον, υπάρχουν Εξειδικευμένες Μοριακές εξετάσεις, οι οποίες μπορούν να εντοπίσουν τις ελλείψεις πολύτιμων θρεπτικών συστατικών, ορμονών και βιταμινών, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η Βιταμίνη D.

Σε περίπτωση, λοιπόν, που παρατηρείται ανεπάρκεια ή έλλειψη κρίνεται απαραίτητο να εφοδιαζόμαστε με τις απαραίτητες ποσότητες. Τα ιδανικά επίπεδα της Βιταμίνης D κυμαίνονται μεταξύ των 60 έως 100 ngr/dl, εντούτοις η ποσότητα που χρειαζόμαστε εξατομικεύεται, ανάλογα με την περίπτωση.

Το σημαντικότερο όλων είναι να υιοθετήσουμε μία παιδεία πρόληψης, διότι, όπως έλεγε ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης: «κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Συνεπώς, εάν διαγνωσθούμε με ελλιπή επίπεδα Βιταμίνης D στον οργανισμό μας, συνιστάται η λήψη συμπληρωμάτων, προτού εκδηλωθεί το οποιοδήποτε δυσάρεστο σύμπτωμα συνεπάγεται η έλλειψη της. Όλοι μας έχουμε καθήκον να είμαστε συνεπείς απέναντι στον εαυτό μας και προπάντων απέναντι στην υγεία μας.

 

 

Διαβάστε επίσης

Βιταμίνη D – Η βιταμίνη του ήλιου

Χοληστερίνη Vs Ομοκυστεΐνη ποιος είναι ο ένοχος τελικά;

Κυτταρική ενυδάτωση και Αντιγήρανση

 

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • Arunabh S, Pollack S, Yes J, Aloia JF. Body fat content and 25-hydroxvitamin D levels in healthy women. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2003;88:157–161.
  • Autier P, Gandini S. Vitamin D supplementation and total mortality: A meta-analysis of randomized controlled trials. Archives of Internal Medicine. 2007;167:1730–1737.
  • Berk M, Sanders KM, Pasco JA, Jacka FN, Williams LJ, Hayles AL, Dodd S. Vitamin D deficiency may play a role in depression. Medical Hypotheses. 2007;69:1316–1319.
  • Binkley N, Novotny R, Krueger D, Kawahara T, Daida YG, Lensmeyer B, Hollis BW, Drezner MK. Low vitamin D status despite abundant sun exposure. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2007;92(6):2130–2135.
  • Bouillon R, Eelen G, Verlinden L, Mathieu C, Carmeliet G, Verstuyf A. Vitamin D and cancer. Journal of Steroid Biochemistry & Molecular Biology. 2006;102:156–162.
  • Brown M, Goldstein-Shirley J, Robinson J, Casey S. The effects of a multi-modal intervention trial of light, exercise, and vitamins on women’s mood. Women & Health. 2001;34(3):93–112.
  • Brown MA, Shirley JL. Enhancing women’s mood and energy: A research-based program for subthreshold depression using light, exercise, and vitamins. Holistic Nursing Practice. 2005;19(6):278–284.
  • Cashman KD. Vitamin D in childhood and adolescence. Postgraduate Medicine. 2007;83:230–235.
  • Jacobs ET, Alberts DS, Foote JA, Green SB, Hollis BW, Yu Z, Martinez ME. Vitamin D deficiency in southern Arizona. American Journal of Clinical Nutrition. 2008;87(3):608–613.
  • Johnson JL, Mistry VV, Vukovich MD, Hogle-Lorenzen T, Hollis BW, Specker BL. Bioavailability of vitamin D from fortified process cheese and effects on vitamin D status in the elderly. Journal of Dairy Science. 2005;88:2295–2301.