Οι επιδημίες του χτες και του σήμερα

Με τον όρο επιδημίες εννοούμε τις εξάρσεις ασθενειών που πλήττουν μεγάλο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο και εξαπλώνονται με ραγδαίους ρυθμούς. Συνήθως, περιορίζονται γεωγραφικά σε ένα συγκεκριμένο τόπο. Ωστόσο, όταν οι επιδημίες εξαπλωθούν πέρα από τα γεωγραφικά όρια μίας χώρας, χαρακτηρίζονται πλέον ως «πανδημίες».

Παρά την ταχεία εξέλιξη που έχει σημειωθεί στον τομέα των Επιστημών και της Ιατρικής, κρούσματα πανδημιών βρίσκονται σε έξαρση έως και σήμερα, σε διάφορες γωνιές του κόσμου. Η μάστιγα των δυνητικά θανατηφόρων ασθενειών δεν έχει ακόμα καταλαγιάσει. Οι επιδημίες και οι πανδημίες εξακολουθούν να ταλανίζουν τους ανθρώπους και επιτείνουν το αίσθημα του φόβου και του πανικού. Μερικές από αυτές ανήκουν πλέον στο παρελθόν και κάποιες άλλες συνεχίζουν να σημειώνουν έξαρση σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη.  Αυτές που ακολουθούν αποτελούν τις πιο χαρακτηριστικές ασθένειες που έχουν μείνει στην ιστορία και συγκλόνισαν την ανθρωπότητα.

Πανώλη ή Πανούκλα

Η πανώλη, ή αλλιώς πανούκλα, πρωτοεμφανίστηκε στο Μεσαίωνα. Αποτελεί μία οξεία λοιμώδη νόσο, που δημιουργείται από το βακτήριο Yersinia pestis και μεταδίδεται ταχέως μεταξύ των ατόμων από το τσίμπημα μολυσμένων ζώων ή ψύλλων. Προκαλεί υψηλό πυρετό κι είναι ήδη γνωστή από την αρχαιότητα.

Η Ισπανική γρίπη

Η Ισπανική γρίπη εμφανίστηκε το 1918. Πρόκειται για ένα ιό, ο οποίος μεταφέρθηκε από τα πτηνά στον άνθρωπο και στη συνέχεια άρχισε να εξελίσσεται ταχέως μεταξύ των ατόμων, με τελικό επακόλουθο το θάνατο. Από τις αυτοψίες των νεκρών, που είχαν πληγεί από τον ιό, διαπιστωνόταν ότι είχε συσσωρευτεί υγρό στους πνεύμονες των θυμάτων.

Κίτρινος πυρετός

Το 1878 οι Κουβανοί, στην πορεία του ταξιδιού τους στην Αμερική, μετέφεραν τον κίτρινο πυρετό, ο οποίος παρουσιάστηκε εξαρχής στη Νέα Ορλεάνη και μεταφέρθηκε στον ποταμό Μισισίπι και στο Μέμφις, αφήνοντας πίσω του σωρεία νεκρών.  Η επιδημία του κίτρινου πυρετού σημείωνε προσφάτως εξέλιξη στη Βραζιλία. Από τον Ιούλιο 2017 έως τις 9 Μαΐου 2018 ανακοινώθηκαν 1257 επιβεβαιωμένα κρούσματα, συμπεριλαμβανομένων 394 θανάτων και από το Σεπτέμβριο έως το Μάρτιο του 11 2018 αναφέρθηκαν κρούσματα και στη Νιγηρία.

Φυματίωση

Η φυματίωση αποτελεί μία ασθένεια που έχει εμφανιστεί ήδη από την αρχαιότητα. Μεταδίδεται εξαιρετικά εύκολα  μέσω σταγονιδίων που διασπείρονται από βήχα ή φτέρνισμα. Το άτομο που νοσεί από φυματίωση εκδηλώνει βήχα με αίμα και πόνο στο στήθος. Η φυματίωση εμφανίζεται ακόμα και σήμερα αρκετά έντονη σε Αφρική, Κεντρική Ασία και Ανατολική Ευρώπη. Αποτέλεσε, μάλιστα, μία από τις  10 βασικότερες αιτίες θανάτου εν έτει 2018, παγκοσμίως.

Sars

Πρόκειται για ένα είδος ιού του αναπνευστικού, ο οποίος έπληξε το 2003 την Ασία και εξαπλώθηκε ταχύτατα χώρες της Βόρειας και Νότιας Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας, με αυξημένα κρούσματα και πολλά θύματα. Ακόμα και σήμερα, παρόλο που η επιδημία έχει καταλαγιάσει, οριστική θεραπεία για τον sars δεν υπάρχει, γι’ αυτό και Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πληροφορεί τον κόσμο σχετικά με τα μέτρα πρόληψης κατά του ιού.

Ebola

Ο ιός Ebola αποτελεί μία αρκετά επικίνδυνη και συχνά θανατηφόρα ασθένεια, η οποία μεταδίδεται στα άτομα μέσω της άμεσης επαφής με αίμα και άλλα σωματικά υγρά από μολυσμένα ζώα. Ο ιός εκδηλώθηκε αρχικά το 1976 στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στο Σουδάν και εμφανίστηκε εκ νέου κατά τα έτη 2014-2016 στη Δυτική Αφρική. Το ποσοστό θνησιμότητας από τη συγκεκριμένη ασθένεια κυμαίνεται περίπου στο 50%.

Ιός του Δυτικού Νείλου

Ο ιός του Δυτικού Νείλου αναγνωρίσθηκε για πρώτη φορά το 1999 στις Η.Π.Α. Πρόκειται για μία νόσο, η οποία μεταδίδεται μέσω του τσιμπήματος από κουνούπι που έχει μολυνθεί, και προσβάλλει τόσο τα ζώα όσο και τον άνθρωπο. Όταν εξελιχθεί σε σοβαρό στάδιο, προκαλεί συμπτώματα, όπως είναι η εγκεφαλίτιδα και η μηνιγγίτιδα.

Ιός Zika

Ο ιός Ζίκα ταυτοποιήθηκε στην Ουγκάντα το 1947 και από το 2013 έχουν αναφερθεί κρούσματα στο Δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ από το 2015 έχουν καταγραφεί περιστατικά για πρώτη φορά στη Βραζιλία και σε άλλες χώρες της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής. Οι περιοχές, όπου ο ιός Zika μεταδίδεται,  αυξάνονται σε αριθμό όλο και περισσότερο,  λόγω της ταχείας γεωγραφικής εξάπλωσης του ιού.

Ελονοσία

Έχουν καταγραφεί στην ιστορία οι περιοδικοί πυρετοί που προκαλεί η ελονοσία ήδη από 2700 π.Χ. στην Κίνα. Η ελονοσία δεν αποκλείεται να έχει οδηγήσει στην πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γιατί είχε εξαπλωθεί στη Ρώμη σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε να είναι γνωστή ως «Ρωμαϊκός πυρετός». Πρόκειται για μία λοιμώδη ασθένεια, που μεταδίδεται από το τσίμπημα ενός θηλυκού κουνουπιού του γένους Ανωφελές και τα συμπτώματα της περιλαμβάνουν πυρετό και εμετούς. Μπορεί, μάλιστα, να προκληθεί ίκτερος, επιληπτικές κρίσεις, κώμα, έως και θάνατος. Είναι ενδημική σε περιοχές όπως, η Κεντρική και Νότια Αμερική, η Ωκεανία, η Νοτιοανατολική Ασία και η Μέση Ανατολή.

Χολέρα

Πρόκειται για μία οξεία λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο Vibrio cholerae. Ήδη από το 1817 έχουν καταγραφεί πανδημίες χολέρας για τις οποίες υπεύθυνος ήταν ο κλασικός βιότυπος του Vibrio cholerae Ο1, ενώ για την πανδημία χολέρας, που εμφανίστηκε το 1961, και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, ευθύνεται ο Εl Tor. Η χολέρα αποτελεί μία παγκόσμια απειλή για τη δημόσια υγεία ακόμα και σήμερα, καθώς ανευρίσκονται κάθε χρόνο 1,3 έως 4 εκατομμύρια κρούσματα χολέρας και σημειώνονται περίπου 100.000 θάνατοι παγκοσμίως.

Γρίπη Η1Ν1

Τον Απρίλιο του 2009, παρουσιάστηκε αρχικά στο Μεξικό ένα νέο στέλεχος ιού γρίπης Η1Ν1. Κατόπιν, εξαπλώθηκε ταχέως σε όλο τον κόσμο και στοίχισε τη ζωή πολλών χιλιάδων ατόμων. Ο ιός της γρίπης Η1Ν1 μεταδίδεται μεταξύ των ατόμων, είτε μέσω σταγονιδίων, που διασπείρονται, όταν ο ασθενής βήχει ή φτερνίζεται ή μέσα από την επαφή των χεριών με αντικείμενα και επιφάνειες όπου εναποτίθενται τα σταγονίδια του ιού.

Το άτομο που προσβάλλεται από τον ιό της γρίπης Η1Ν1 εμφανίζει συμπτώματα, όπως υψηλό πυρετό, βήχα, καταρροή, πόνο στους μύες και στις αρθρώσεις, πονόλαιμο και εμετό.

Κορωνοϊός

Και το πιο επίκαιρο όλων; Ο Κορωνοϊός. Ξεκίνησε από μία επαρχιακή πόλη της Κίνας, τη Wyhan και έκτοτε σημειώνεται ραγδαία έξαρση κρουσμάτων ανά παγκόσμια κλίμακα. Πρόκειται για ένα είδος ιού, το οποίο μεταδίδεται ταχύτατα, ωστόσο δεν εμφανίζει υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, όπως έχει επικρατήσει, και δεν εγκυμονεί κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.

Όμως, τι είναι ο Κορωνοϊός και πού οφείλεται αυτή η παραφιλολογία που έχει αναπτυχθεί γύρω από το όνομα του; Οι Κορωνοϊοί αποτελούν μία ομάδα ιών οι οποίοι, συνήθως, οδηγούν στην εμφάνιση αναπνευστικών λοιμώξεων τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι περίπου το ένα τρίτο των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος στον άνθρωπο δεν αποκλείεται να οφείλεται στους Κορωνοϊούς.

Όταν κάποιος προσβληθεί από τον Κορωνοϊό, εμφανίζει συμπτώματα πυρετού, βήχα και δυσχέρειας στην αναπνοή. Επιπλέον, μέσα από τις ακτινογραφίες θώρακος του ασθενούς, διαπιστώνονται σοβαρές αλλοιώσεις και στους δύο πνεύμονες. Ο Covid-19 μπορεί να μεταδοθεί, κατά κύριο λόγο, μέσω της επαφής με ασθενή. Επίσης, η εξάπλωση του ιού ευνοείται από τα σταγονίδια που διασπείρονται, όταν ο ασθενής βήχει ή φτερνίζεται.

Καλό είναι να εφαρμόζουμε και να τηρούμε τους βασικούς κανόνες υγιεινής, προκειμένου να αποφευχθεί η πιθανότητα μετάδοσης του ιού.  Στα μέτρα προφύλαξης περιλαμβάνεται  το συχνό πλύσιμο  των χεριών, η κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντιλο ή με ιατρική μάσκα, κατά τη διάρκεια του βήχα και του φτερνίσματος, καθώς κι η αποφυγή στενής επαφής με άτομα που εκδηλώνουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος.

Ωστόσο, δεν αρκεί μονάχα η εφαρμογή των κανόνων υγιεινής. Ο πιο σημαντικός παράγοντας, ο οποίος μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμος αρωγός στην προσπάθεια προφύλαξης του οργανισμού μας από τον  Κορωνοϊό, είναι η ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα καταστέλλει τον πολλαπλασιασμό οποιουδήποτε ιού επιτυχώς. Ακόμη και σε περίπτωση που εκδηλωθούν συμπτώματα, αυτά εμφανίζονται με μειωμένη ένταση και ο οργανισμός αυτοθεραπεύεται. Επομένως, η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και ο τακτικός έλεγχος της πορείας της υγείας του ασθενούς αποτελούν φλέγοντα και ουσιαστικά ζητήματα.

Υπάρχουν, πλέον, Εξειδικευμένες εξετάσεις, οι οποίες αποτυπώνουν με απόλυτη ακρίβεια την κατάσταση του ανοσοποιητικού μας συστήματος και ακολούθως μπορούν να συμβάλλουν στην ανεύρεση τρόπων ενδυνάμωσης του. Η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος κάθε ατόμου μπορεί να επιτευχθεί με τη χορήγηση μείγματος μικροθρεπτικών συστατικών (Unique blend), μέσω του οποίου αποκαθίστανται οι ελλείψεις του οργανισμού, που μπορεί να ευθύνονται για την εξασθένηση της άμυνας του οργανισμού μας.

Εν κατακλείδι, σε καμία περίπτωση ο πανικός δε βοηθάει. Το ζήτημα του Κορωνοϊού έχει λάβει ακραίες διαστάσεις. Η γνώση για το πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε αποτελεσματικά αλλά και για τις πραγματικές επιπτώσεις του Κορωνοϊού είναι αυτό που μπορεί να μας προφυλάξει ουσιαστικά. Αν ενημερωθούμε πλήρως και σωστά, θα αντιληφθούμε πως τα ποσοστά θνησιμότητας του ιού χαρακτηρίζονται εξαιρετικά χαμηλά και θα συνειδητοποιήσουμε ότι η κατάσταση δεν είναι τόσο τραγική όσο δείχνει.

Διαβάστε επίσης

Πώς ενδυναμώνουμε φυσικά το Ανοσοποιητικό μας σύστημα;

Γαστρεντερικό Σύστημα: Ο Ιθύνων Νους Του Ανοσοποιητικού Συστήματος

Ευτυχώς που είμαστε άνθρωποι

Πηγές – Βιβλιογραφία

• Centers for Disease Control and Prevention. Hepatitis A outbreak associated with green onions at a restaurant–Monaca, Pennsylvania, 2003. MMWR 2003; 52(47):1155–7.
• Cobb S, Miller M, Wald N. On the estimation of the incubation period in malignant disease. J Chron Dis 1959;9:385–93.
• Kelsey JL, Thompson WD, Evans AS. Methods in observational epidemiology. New York: Oxford University Press; 1986. p. 216.
• Lee LA, Ostroff SM, McGee HB, Jonson DR, Downes FP, Cameron DN, et al. A. outbreak of shigellosis at an outdoor music festival. Am J Epidemiol 1991. 133:608–15.
• Miquel Porta (2008). Miquel Porta (ed.). Dictionary of Epidemiology. Oxford University Press. p. 179. ISBN 978-0-19-531449-6. Retrieved 14 September 2012.
• A. M., Dumar (2009). Swine Flu: What You Need to Know. Wildside Press LLC. p. 7. ISBN 9781434458322.
• “WHO press conference on 2009 pandemic influenza” (PDF). World Health Organization. 26 May 2009. Retrieved 2010-08-26.
• “epidemic”. The Encyclopedia of Ecology and Environmental Management, Blackwell Science. Oxford: Blackwell Publishers, 1998. Credo Reference. Web. 17 September 2012.