Μόλις χθες μαθαίναμε στο σχολείο τον ορισμό και τη σπουδαιότητα των μιτοχονδρίων. Αυτά τα μικρά οργανίδια μέσα στα κύτταρα μας είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ενέργειας που απαιτεί το ανθρώπινο σώμα.
Μιτοχόνδρια Και Παραγωγή Ενέργειας
Πιο συγκεκριμένα, στα μιτοχόνδρια επιτυγχάνεται η παραγωγή της κυτταρικής ενέργειας, διότι σε αυτά υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες, που ευνοούν την απελευθέρωση ενέργειας μέσα από τα διαφορετικά θρεπτικά συστατικά. Τα κύτταρα χρησιμοποιούν τα μιτοχόνδρια, για να διενεργηθεί ο μεταβολισμός των βιολογικών μακρομορίων που προσλαμβάνουν οι οργανισμοί με τις τροφές. Με αυτόν τον τρόπο, οι υδατάνθρακες και τα λίπη διασπώνται από τα κύτταρα, συνθέτοντας μόρια τριφωσφορικής αδενοσίνης (ATP), ένα είδος, δηλαδή, ενεργειακού νομίσματος.
Η σωστή λειτουργία των μιτοχονδρίων
Η διατήρηση της σωστής λειτουργίας των μιτοχονδρίων είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς από αυτήν καθορίζεται η υγεία των κυττάρων. Τα μιτοχόνδρια ικανοποιούν τις μεταβολικές ανάγκες του κυττάρου και συμβάλλουν στην ανοσία. Όταν, λοιπόν, τα κύτταρα λειτουργούν σωστά, επιτυγχάνεται και η ορθή λειτουργία των ιστών, οι οποίοι απαρτίζονται από αυτά. Κι όταν οι ιστοί του ανθρώπινου οργανισμού επιτελούν εύρυθμα τις διάφορες λειτουργίες του, ακολούθως βελτιώνεται η υγεία μας.
Έχει μεγάλη σημασία, ωστόσο, να καταλάβουμε ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία των μιτοχονδρίων και κατ’ επέκταση ολόκληρου του κυττάρου. Μόνο εάν γνωρίζουμε τους ενδεχόμενους κινδύνους, μπορούμε να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να παρεμποδίσουμε την εμφάνιση διαφόρων ασθενειών που σχετίζονται με δυσλειτουργίες των μιτοχονδρίων.
Δυστυχώς, καθώς αυξάνεται η ηλικία του ανθρώπου, μειώνεται η αποδοτικότητα των μιτοχονδρίων. Έτσι, δεν παράγεται η ενέργεια που απαιτείται, προκειμένου να διεκπεραιωθούν διάφορες λειτουργίες των κυττάρων. Η κατάσταση αυτή εξηγεί το γεγονός ότι αρχίζουν να εξασθενούν οι δυνάμεις και οι αντοχές των ατόμων, μόλις ξεπεράσουν την ηλικία των 50 ετών.
Εκτός από τη φυσική διαδικασία γήρανσης, υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που παρεμποδίζουν την ομαλή λειτουργία των μιτοχονδρίων. Το κάπνισμα, το έντονο άγχος, η έλλειψη ύπνου, η ρύπανση του περιβάλλοντος, οι ανισορροπίες του σακχάρου στο αίμα και η αντίσταση στην ινσουλίνη αποτελούν παραμέτρους που δε βοηθούν την εύρυθμη λειτουργία των μιτοχονδρίων και κατά συνέπεια ευθύνονται για την εμφάνιση ποικίλων προβλημάτων στον ανθρώπινο οργανισμό.
Πιο συγκεκριμένα, η δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση βλαπτικών μορίων για το κύτταρο (όπως ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που προξενούν οξειδωτικό στρες), μια διαδικασία που σε επόμενο στάδιο εξελίσσεται σε φλεγμονή. Η συσσώρευση τέτοιων γεγονότων μπορεί να οδηγήσει σε εγκαθίδρυση χρόνιων φλεγμονών και κατ’ επέκταση χρόνιων παθήσεων.
Αποκατάσταση της σωστής λειτουργίας των Μιτοχονδρίων
Καθίσταται, λοιπόν, πασιφανές ότι η εύρυθμη λειτουργία των μιτοχονδρίων επιδρά ευεργετικά στον άνθρωπο, καθώς μέσω αυτών ο οργανισμός εξασφαλίζει τα απαραίτητα ποσά ενέργειας, που χρειάζονται, προκειμένου να ανταποκριθεί επαρκώς στις διάφορες λειτουργίες του. Μια διατροφή, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, αποτελεί το κλειδί για την ενίσχυση της σωστής λειτουργίας των μιτοχονδρίων. Η διαλείπουσα νηστεία, ο περιορισμός των θερμίδων και η σωματική άσκηση αποτελούν παραμέτρους που βοηθούν σημαντικά. Φυσικά, επίσης, συνιστάται η εξάλειψη και αποφυγή των παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν δυσχέρειες στη λειτουργία των μιτοχονδρίων, όπως είναι οι τοξίνες που διαχέονται στο περιβάλλον και το έντονο άγχος.
Διαβάστε επίσης
Κυτταρική υγεία – Το κλειδί στη μάχη κατά της γήρανσης
Ηλιακό φως – Επικίνδυνο ή όχι για την Υγεία;
Πονοκέφαλοι – Ποιες είναι οι πραγματικές αιτίες
Πηγές
- C. López-Otín, M.A. Blasco, L. Partridge, M. Serrano, G. Kroemer, Cell 153 (2013) 1194–1217.
- M. Gonzalez-Freire, R. de Cabo, M. Bernier, S.J. Sollott, E. Fabbri, P. Navas, L. Ferrucci, J. Gerontol. A Biol. Sci. Med. Sci. 70 (2015) 1334–1342.
- J.M. Berg, J.L. Tymoczko, G.J. Gatto, L. Stryer, eds., Biochemistry, 8th ed, W.H. Freeman and Company, 2015.
- M. Schieber, N.S. Chandel, Curr. Biol. 24 (2014) R453–62.
- Kalghatgi S, Spina CS, Costello JC, et al. Bactericidal antibiotics induce mitochondrial dysfunction and oxidative damage in Mammalian cells. Sci Transl Med. 2013;5(192):192ra85.
- Ray KK, Seshasai SR, Erqou S, et al. Statins and all-cause mortality in highrisk primary prevention: a meta-analysis of 11 randomized controlled trials involving 65,229 participants. Arch Intern Med. 2010;170(12):1024-1031.
- Wallace DC, Fan W, Procaccio V. Mitochondrial energetics and therapeutics. Annu Rev Pathol (2010) 5:297–348. doi:10.1146/annurev.pathol.4.110807.092314.
- Wallace DC. Mitochondrial DNA in aging and disease. Nature (2016) 535(7613):498–500. doi:10.1038/nature18902.
Αφήστε μια απάντηση