Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα έχουν προβληματιστεί με το ποια τάση διατροφής να ακολουθήσουν παμφάγοι ή χορτοφάγοι. Επίσης υπάρχουν και κάποιοι που νιώθουν έντονα την ηθική επιλογή να σταματήσουν να καταναλώνουν ζωικές τροφές.
Όμως οι περισσότεροι επιλέγουν μια χορτοφαγική διατροφή επειδή έχουν την εντύπωση ότι είναι μια πιο υγιεινή επιλογή από διατροφικής άποψης. Τα τελευταία 50 χρόνια, έχει διαδοθεί έντονα ότι το κρέας, τα αυγά και τα ζωικά λίπη είναι επιβλαβή. Αυτή η ιδέα έχει διαρρεύσει τόσο καλά, που λίγοι άνθρωποι το αμφισβητούν πια.
Είναι γνωστό ότι το φαγητό είναι φάρμακο, ίσως το πιο ισχυρό φάρμακο στον πλανήτη με τη δύναμη να προκαλεί ή να θεραπεύει τις περισσότερες ασθένειες. Το φαγητό δεν είναι απλά θερμίδες, το φαγητό είναι πληροφορία που ελέγχει κάθε πτυχή της βιολογίας και της υγείας.
Το κόστος των χρόνιων παθήσεων που προκαλούνται κυρίως από αυτό που τρώμε θα κοστίσει την παγκόσμια οικονομία 47 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 20 χρόνια και θα προκαλέσει πάνω από 50 εκατομμύρια θανάτους.
Τι λένε οι έρευνες;
Μελετώντας τις έρευνες είναι εύκολο κάποιος να μπερδευτεί. Το πρόβλημα των ερευνών σχετικά με τη διατροφή είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος τους βασίζονται σε μεγάλες μελέτες πληθυσμών και στις διατροφικές τους συνήθειες, οι οποίες λαμβάνονται κυρίως μέσω ερωτηματολογίων διατροφής ή 24ωρης διατροφής.
Η πρώτη μελέτη που συνδέει τα κορεσμένα λίπη με τις καρδιακές παθήσεις από την Ancel Keys (και με την οποία βασίστηκαν 50 χρόνια διαιτητικής πολιτικής για κατανάλωση χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά) εξέτασε περίπου 30 άντρες από την Κρήτη και τη διατροφή τους την προηγούμενη μέρα και συνδέθηκε με το γεγονός ότι όσοι κατανάλωσαν λαχανικά είχαν λιγότερες καρδιακές παθήσεις αντίθετα με εκείνους που έτρωγαν περισσότερο κορεσμένο λίπος.
Άλλη έρευνα για παράδειγμα, δείχνει ότι οι Ασιάτες που μετακινούνται από την Ασία στις ΗΠΑ, τρώνε περισσότερο κρέας και έχουν περισσότερες καρδιακές παθήσεις και καρκίνο, αλλά καταναλώνουν επίσης και πολύ περισσότερη ζάχαρη. Έτσι είναι το κρέας ή είναι η ζάχαρη; Αυτοί οι τύποι πληθυσμιακών μελετών δεν μπορούν να αποδείξουν αιτία και αποτέλεσμα, δείχνουν μόνο συσχέτιση.
Πολλές πειραματικές μελέτες σχετικά με τη δίαιτα βίγκαν ή παλεό, οι οποίες πρέπει να δώσουν πιο άμεσες ενδείξεις αιτίας και αποτελέσματος, συχνά έχουν μόνο λίγους ανθρώπους στη μελέτη, καθιστώντας δύσκολο να συνάγουμε σταθερά συμπεράσματα. Ακόμη χειρότερο είναι ότι οι δίαιτες που χρησιμοποιούν για σύγκριση (η ομάδα ελέγχου) δεν είναι ιδανικές εναλλακτικές δίαιτες.
Χορτοφάγοι ή Παμφάγοι;
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα ελλείμματα των χορτοφάγων σε πολλά βασικά θρεπτικά συστατικά περιλαμβάνουν ιώδιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, ταυρίνη, βιταμίνες Α, D και Β12, σελήνιο, πρωτεΐνη, ασβέστιο και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Οι φυτοφάγοι επίσης καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες υδατανθράκων και επεξεργασμένων τροφών στην ανάγκη να καλύψουν τις ανάγκες τους σε πρωτεΐνες και βιταμίνες.
Μια διάσημη μελέτη Adventist διαπίστωσε ότι “οι χορτοφάγοι ζουν περισσότερο από τους κρεατοφάγους”, αλλά οι ψαροφάγοι ακόμη περισσότερα χρόνια. Και υπάρχουν πολλές άλλες ομάδες που τρώνε κρέας και ζουν περισσότερο.
Ενώ είναι δυνατόν να επιτευχθεί επαρκής διατροφή μόνο από τα φυτά, απαιτούνται πολλές γνώσεις και πειθαρχία και στην πράξη πολλοί χορτοφάγοι αρχίζουν να υποφέρουν από ύπουλο οριακό υποσιτισμό.
Τι λέει η εξέλιξη;
Υπάρχει η θεώρηση ότι οι άνθρωποι δεν έχουν σχεδιαστεί για να τρώνε κρέας. Αναφέρουν την έλλειψη κυνοδόντων και νυχιών για τη κατανάλωση της λείας. Είναι βέβαιο ότι οι άνθρωποι δεν είναι σαρκοφάγα, αν και μπορούν να ευδοκιμήσουν μόνο με μια δίαιτα ωμού κρέατος. Οι άνθρωποι δεν είναι ούτε φυτοφάγα ζώα: δεν έχουν το μακροσκελή εντερικό σύστημα και τα πολλαπλά στομάχια των φυτοφάγων ζώων όπως οι αγελάδες. Οι αγελάδες είναι εξοπλισμένες για να τρώνε 100% φυτική διατροφή. οι άνθρωποι δεν είναι.
Οι άνθρωποι λοιπόν δεν είναι σαρκοφάγα ή φυτοφάγα, αλλά παμφάγα. Η εξέλιξη τον εξοπλίστηκε για να ευδοκιμήσει σε μια μεγάλη διατροφική ποικιλία. Η ικανότητά του ανθρώπου να τρώει όποια τρόφιμα ήταν διαθέσιμα τον επέτρεψε να επιβιώνει σε πολύ διαφορετικά περιβάλλοντα.
Το γεγονός ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι χορτοφάγος ή παμφάγος και να διατηρεί καλή υγεία αποδεικνύεται επίσης από το γεγονός της διαφορετικής γενετικής, βιοχημείας και ανοσοποιητικού που καθορίζουν και τις διαφορετικές βιολογικές απαιτήσεις στη συντήρηση του οργανισμού.
Συμπέρασμα
Η ιδεολογία μπορεί να είναι πειστική, αλλά η σκληρή πραγματικότητα συχνά καταστρέφει μια ελκυστική ιδέα. Οι άνθρωποι μπορούν να πεθάνουν από τις φανταστικές πεποιθήσεις στη διατροφή.
Αλλαγή της διατροφής σημαίνει την αλλαγή της φιλοσοφίας. Ο Δρ Τέρι Γουάλς, που ήταν χορτοφάγος εδώ και χρόνια, είπε : «Ξόδεψα λίγο χρόνο για να ανακαλύψω τη ζωή στη φύση. Όλοι τελικά καταναλώνουμε ο ένας τον άλλον. Τα άτομα και τα μόρια μας ανακυκλώνονται συνεχώς. Κάθε ζωντανό πράγμα που δεν ωφελεί τη φωτοσύνθεση πρέπει να καταναλώνει άλλα όντα – φυτά, μύκητες, βακτήρια και ζώα. Και τελικά, θα με καταναλώνουν. Προσευχήθηκα και διαλογίστηκα για αυτές τις ιδέες. Οι άνθρωποι τρώνε όλα αυτά τα πράγματα για χιλιάδες γενιές, οπότε αποφάσισα ότι δεν διαπράξω έγκλημα κατά της φύσης εάν έφαγα κρέας. Ίσως ήμουν ακόμα πιο κοντά στη φύση.»
Όσο για μένα, συνειδητοποίησα επίσης ότι δεν ήμουν ξεχωριστός από ή πάνω από τη φύση, αλλά ένα μέρος της. Και λόγω των προβλημάτων μεθυλίωσης του MTHFR και των προβλημάτων του πεπτικού και του δέρματος – καθώς και ενός οικογενειακού ιστορικού των αυτοάνοσων καταστάσεων – ο veganism δεν ήταν σωστός για τη μακροπρόθεσμη υγεία μου.
Δρ. Νικολέτα Κοΐνη
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, MSc in Genomic Medicine and Healthcare
Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αντιγηραντικής και Αναγεννητικής Ιατρικής.
(Diplomate and Board Certified in Anti-aging, Preventive, Functional and Regenerative Medicine from A4M (American Academy in Antiaging Medicine).
Διαβάστε επίσης
Πολύ καλό καί εμπεριστατωμενο. Θα μπορούσε να προστεθεί ότι ο Ancel Keys στην έρευνα του στην Κρήτη ήταν κατά την διάρκεια της 40στης δηλαδή περίοδο νηστείας, που δεν συνάδει με τις διατροφικές συνήθειες των Κρητικών πού είναι κατά βάση κρεατοφαγοι. Άραγε τυχαίο λάθος ? Δεν νομίζω στην περίπτωση τού Keys πού έκανε τα αδύνατα δυνατά να καθιερώσει τούς Ιδατανθρακες στην θέση των λιπαρών για καθαρά πολιτικούς καί οικονομικούς λόγους.
Τα στοιχεία υπάρχουν καί δεν αμφισβητούνται.