Το όνομα ημικρανία προέρχεται από την ελληνική λέξη ημικρανία, που σημαίνει το ήμισυ του κεφαλιού. Μια ημικρανία μπορεί να προκαλέσει σοβαρό, συχνά παλλόμενο πόνο συνήθως μόνο στη μία πλευρά του κεφαλιού ενώ το 50% των ατόμων νιώθει τον πόνο και στις δύο πλευρές. Συχνά συνοδεύεται από ναυτία, έμετο, ζάλη, εξαιρετική ευαισθησία στα φώτα, θορύβους και μυρωδιές, έλλειψη όρεξης, διαταραχές της λειτουργίας του εντέρου και επιδείνωση των συμπτωμάτων με δραστηριότητα.

Αν και ένα μεμονωμένο επεισόδιο ημικρανίας διαρκεί από 4 έως 72 ώρες, τα άτομα με χρόνια ημικρανία έχουν τουλάχιστον 8 ημέρες ημικρανίας το μήνα και τουλάχιστον 15 ημέρες το μήνα πονοκέφαλο οποιουδήποτε είδους.

Η εύρεση της πρωταρχικής αιτίας των συμπτωμάτων αποτελεί επιτακτική ανάγκη χωρίς καμία εξαίρεση της διαταραχής όσον αφορά την αντιμετώπιση της.

Ενδέχεται να υπάρχει γενετική προδιάθεση, ωστόσο η έκφραση της ημικρανίας σχετίζεται άμεσα με την φύση όλου του οργανικού συστήματος του ατόμου που εμφανίζεται.

 

Τα προειδοποιητικά σημάδια

Προειδοποιητικά σημάδια γνωστά ως “αύρα” μπορεί να εμφανιστούν πριν ή με τον πονοκέφαλο. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν λάμψεις φωτός, τυφλά σημεία ή μυρμήγκιασμα στη μία πλευρά του προσώπου ή στο χέρι ή στο πόδι.

Η ημικρανία μπορεί να μιμηθεί τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου και να είναι αποτέλεσμα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου.

Οι πιο πολύπλοκες εκφράσεις της ημικρανίας μπορούν να μην περιλαμβάνουν κεφαλαλγία ως ένα προεξέχον σύμπτωμα. Αυτές ονομάζονται “Late Life Migrainous Accompaniment”, αλλά παρά το όνομά τους μπορούν να εκδηλωθούν και σε όσους είναι στην ηλικία των 40 ετών.

Μια πιο σύγχρονη ορολογία έχει υιοθετηθεί στο ιατρικό σύστημα ταξινόμησης που είναι γνωστό ως «The International Headache Society ICHD-3 Beta».

Ο ίλιγγος, η μπερδεμένη ομιλία, οι εμβοές, η διπλή όραση, το τρεμάμενο βάδισμα και η απώλεια συνείδησης μπορούν να συσχετιστούν στην ημικρανία με την αύρα του εγκεφάλου.

 

Tα στατιστικά

Οι ημικρανίες είναι η πιο συχνή διαταραχή του εγκεφάλου.

Το 4,4% των πασχόντων επισκέπτονται γενικούς ιατρούς, το 5% νοσηλεύονται και το 20% αποτελεί ακόμα θέμα συζήτησης και ανησυχίας πολλών νευρολόγων.

Το 20% των γυναικών και το 10% των ανδρών εμφανίζουν πονοκέφαλο ημικρανίας κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνια ημικρανία διατρέχουν κίνδυνο για το σύνδρομο κατάχρησης φαρμάκων, σε βαθμό που οι περισσότεροι χρησιμοποιούν παυσίπονα φάρμακα σχεδόν ένα δεκαήμερο το μήνα.

 

Οι Αιτιολογικοί παράγοντες

Ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων φαίνεται να παίζει ρόλο στην ημικρανία.

Διάφορες χημικές ανισορροπίες του εγκεφάλου – συμπεριλαμβανομένης και της σεροτονίνης, που βοηθά στη ρύθμιση του πόνου στο νευρικό σύστημα – μπορεί επίσης να εμπλέκονται. Τα επίπεδα σεροτονίνης πέφτουν κατά την εξέλιξη μιας ημικρανίας. Αυτό μπορεί να διεγείρει το τρίδυμο νεύρο ώστε να απελευθερώσει ουσίες που ονομάζονται νευροπεπτίδια, τα οποία μεταφέρονται στο εξωτερικό κάλυμμα του εγκέφαλου. Το αποτέλεσμα είναι ο πόνος.
Έχουν εντοπιστεί και άλλοι νευροδιαβιβαστές να παίζουν ρόλο στον πόνο, συμπεριλαμβανομένου του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο καλσιτονίνης (CGRP).
Σημαντικοί επίσης κρίνονται και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως ευαισθησίες σε τρόφιμα, χημικές ουσίες, αλκοόλ, στρες, μεταβολές στον ύπνο, φυσικούς παράγοντες όπως οι αλλαγές στον καιρό ή τη βαρομετρική πίεση.
Τέλος πολύ μεγάλη σημασία δίνεται και στο ρόλο του εντέρου με έμφαση στο μικροβίωμα του καθώς στο διαφορετικό συνδυασμό των βακτηρίων που μπορούν για παράδειγμα να καταστήσουν τα άτομα πιο ευαίσθητα σε ορισμένα τρόφιμα. Έτσι ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα και μεταβάλλεται η διαπερατότητα του εντέρου (“διαρρέον εντέρο”).

 

Οι εμμηνοπαυσιακές ορμόνες

Συχνά οι ημικρανίες σχετίζονται με τον εμμηνορροϊκό κύκλο με συχνότερες τις προεμμηνορροϊκές ημικρανίες. Αυτές μπορούν να συμβούν είτε κατά την έναρξη της περιόδου ή κατά την ωορρηξία.
Η αιτία είναι η κυριαρχία των οιστρογόνων (περισσότερα οιστρογόνα σε σχέση με την προγεστερόνη), γεγονός που μπορεί να εντείνει τους πονοκεφάλους.
Επίσης μπορούν να εμφανιστούν και κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως όταν τα επίπεδα των φλεγμονώδων προσταγλανδινών (PG) είναι υψηλά στο εσωτερικό της μήτρας.

 

Η διακύμανση της γλυκόζης στο αίμα και της ινσουλίνης

Η ινσουλίνη που είναι η ορμόνη που αυξάνεται κατά την κατανάλωση υδατανθράκων και οδηγεί τη γλυκόζη στα κύτταρα με στόχο την παραγωγή ενέργειας σε περιπτώσεις ταχείας αύξησης της και ταχείας μείωσης της (υπογλυκαιμία) μετά από την κατανάλωση συνήθως επεξεργασμένων υδατανθράκων και ζάχαρης μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ημικρανίας.

 

Οι ορμόνες του στρες

Δεν θεωρείται έκπληξη το γεγονός ότι το στρες είναι μια βασική αιτία ημικρανίας. Το συνεχές στρες μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της κατεχολαμίνης, της ντοπαμίνης, της αδρεναλίνης, της νοραδρεναλίνης και της κορτιζόλης, της ορμόνης των επινεφριδίων στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτές οι αυξήσεις μπορεί να προκαλέσουν ημικρανίες.

 

Η θεραπευτική προσέγγιση

Η συμβατική θεραπεία ορίζει τη άμεση χρήση φαρμάκων μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Δυστυχώς, όλα αυτά τα φάρμακα έχουν παρενέργειες και δεν υπόσχονται οριστική θεραπεία.
Με βάση τους προαναφερθέντες αιτιολογικούς παράγοντες θα ήταν σκόπιμο να αναφερθούν μερικές από τις πιο χρήσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις πάνω στην πρόγνωση και την αντιμετώπιση της ημικρανίας.

Η εκτίμηση και η εξισορρόπηση των ορμονών κρίνεται αναγκαία σε συνδυασμό πάντα με έναν ορθό τρόπο ζωής που περιλαμβάνει την σωστή διατροφή, τα συμπληρώματα βιταμινών και ιχνοστοιχείων, χρήση βοτάνων και τις φυσικές ορμόνες.

Δεδομένου ότι η σωστή αντιμετώπιση προϋποθέτει την σωστή προσέγγιση και την ριζική ενδοσκόπηση τόσο των αιτιών όσο και της ολικής κατάστασης του ασθενούς, τα προγνωστικά θέτουν τον πήχη αρκετά υψηλά και η ολική εξάλειψη της νόσου και των συμπτωμάτων δεν είναι πλέον ακατόρθωτη.

 

Δρ. Κοΐνη Νικολέτα, Μ.D.
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, PgD in Genomic Medicine and Healthcare
Ιατρός Λειτουργικής, Αντιγηραντικής, Προληπτικής και Αναγεννητικής Ιατρικής
(Diplomate and Board Certified in Anti-aging, Preventive, Functional and Regenerative Medicine from
A4M (American Academy in Antiaging Medicine).

 

Διαβάστε επίσης:

Προγεστερόνη, ο προστάτης του Νευρικού μας Συστήματος

Είναι φυσιολογικό να νιώθω τόση κούραση;