Παντελής ή μερική στέρηση μίας ή περισσότερων βιταμινών από τον οργανισμό προκαλεί διάφορες παθολογικές καταστάσεις (αβιταμίνωση ή υποβιταμίνωση). Οι βιταμίνες διακρίνονται σε λιποδιάλυτες (A, D, E, K) και υδροδιάλυτες (συμπλέγματος Β, C, P)
Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών χημικών ενώσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση ενός ζωντανού οργανισμού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να τις συνθέσει. Ανευρίσκονται στην τροφή των (ετερότροφων) οργανισμών, δρουν ακόμη και όταν ανευρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, ενώ δεν έχουν καμμία θερμιδική αξία. Η δράση τους έγκειται στην ρύθμιση της μεταβολικής διαδικασίας και των ενεργειακών μετατροπών που συμβαίνουν στον οργανισμό.
Οι 8 Βιταμίνες Β
Μπορεί να ανήκουν στην ίδια ομάδα, όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για 8 βιταμίνες, μέχρι σήμερα, με πολύ διαφορετικές λειτουργίες. Ακριβώς όπως κάθε μέλος μίας ομάδας κρατά ένα ξεχωριστό ρόλο, έτσι και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β συνεργάζονται για να εξασφαλίσουν, ότι το σώμα θα λειτουργεί σαν ένα κάλο κουρδισμένο ρολόι. Ίσως η πιο γνωστή λειτουργία τους είναι να βοηθούν στη μετατροπή του φαγητού σε καύσιμο για τον οργανισμό, κρατώντας ψηλά τα επίπεδα της ενέργειας.
Εκτός όμως από τον «κοινό σκοπό» τους καθεμία ανοίγει πολλές διαφορετικές πόρτες στα κύτταρα, χαρίζοντας στο σώμα μοναδικά οφέλη.
Το συμπλήρωμα των βιταμινών Β ενισχύει το μεταβολισμό, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς νευρικού συστήματος και βοηθά την κυτταρική ανάπτυξη καθώς και την υγιή επιδερμίδα και τους μυς.
Βιταμίνη Β1 ή Θειαμίνη
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΘΕΙΑΜΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ: Μια από τις κύριες λειτουργίες της θειαμίνης είναι, όταν στο γεύμα σας περιέχονται υδατάνθρακες, δηλαδή σχεδόν πάντα, η θειαμίνη αναλαμβάνει δράση αξιοποιώντας την ενέργεια που αυτοί απελευθερώνουν.
Η θειαμίνη είναι η πιο ευαίσθητη από τις βιταμίνες Β κάνοντας έτσι την έλλειψη της πολύ συχνή. Ενδείξεις από την έλλειψή της είναι πολύ συχνές και συμπεριλαμβάνουν συμπτώματα όπως αϋπνία, αίσθημα κόπωσης, πονοκέφαλοι, δυσπεψία, ανορεξία.
Ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν πως άτομα με διαβήτη ενδέχεται να εμφανίσουν έλλειψη της βιταμίνης, δυσκολεύοντας το μεταβολισμό του ζαχάρου. Ακόμη, εάν και είναι νωρίς για ένα τελικό συμπέρασμα, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που δεν τρέφονται ισορροπημένα μπορεί να εμφανίσουν έλλειψη αυξάνοντας τις πιθανότητες για απώλεια διάθεσης, νόσο Alzheimer’s ή καταρράκτη. Τέλος, κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν πως η βιταμίνη αυτή ενδέχεται να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του λουμπάγκο και της ισχιαλγίας.
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΘΕΙΑΜΙΝΗ: Σιτηρά ολικής άλεσης, χοιρινό κρέας, ψάρι, όσπρια.
Βιταμίνη Β2 ή Ριβοφλαβίνη:
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΡΙΒΟΦΛΑΒΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ: Γενικά είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και την καλή υγεία, ειδικά για τα μάτια, δηλαδή για την φυσιολογική όραση αλλά και για την καλή κατάσταση του δέρματος και των μαλλιών. Επίσης βοηθάει στην σύνθεση του λίπους. Προφυλάσσει τον αναπνευστικό και τον πεπτικό βλεννογόνο, αλλά και τα όργανα κυκλοφορίας και έκκρισης. Τέλος συμμετέχει στη ρύθμιση της σύνθεσης σημαντικών, για τον οργανισμό, ορμονών όπως η αυξητική ορμόνη, η θυροξίνη και η ινσουλίνη.
ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΡΙΒΟΦΛΑΒΙΝΗ: Σιτηρά ολικής άλεσης, γάλα, τυρί, αυγά, αμύγδαλα, κοτόπουλο, σπαράγγια. Επειδή η ριβοφλαβίνη είναι πολύ ευαίσθητη στο φως, προτιμήστε συσκευασίες γάλατος που δεν είναι διαφανείς.
Βιταμίνη Β3 ή Νιασίνη:
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΙΑΣΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ: Υψηλές ποσότητες νιασίνης δρουν ως φάρμακο στο νευρικό σύστημα, στα λιπίδια του αίματος και στη γλυκόζη του αίματος. Η κλασική ασθένεια από έλλειψή της στον άνθρωπο είναι η πελλάγρα. Τα πρώιμα συμπτώματα είναι ακαθόριστα και μπορεί να περιλαμβάνουν:
- μειωμένη όρεξη,
- απώλεια βάρους,
- γαστρεντερικές ενοχλήσεις,
- αδυναμία,
- ευερεθιστότητα,
- αδυναμία συγκέντρωσης.
Τα συμπτώματα της προχωρημένης ανεπάρκειας περιλαμβάνουν ξηροστομία, γλωσσίτιδα και στοματίτιδα.
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΝΙΑΣΙΝΗ: Κοτόπουλο, τόνος, σολωμός, όσπρια.
Βιταμίνη Β5 ή Παντοθενικό οξύ:
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β5 ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: Κρατά σημαντικότατο ρόλο στη σύνθεση πολλών ουσιών στο σώμα όπως η χοληστερόλη, τα λιπίδια, τα αμινοξέα και οι ορμόνες σαν την τετστοστερόνη.
Από «θεραπευτικής» όμως σκοπιάς έχει παρατηρηθεί πως βοηθά σημαντικά στην επούλωση πληγών, ιδιαιτέρως εάν συνδυαστεί με βιταμίνη C. Μάλιστα η πανθενόλη, πρόδρομη μορφή της βιταμίνης, χρησιμοποιείται και τοπικά για την αντιμετώπιση δερματικών ερεθισμών. Τα οφέλη της ριφοβλαβίνης στο στρες, στην ακμή, στο διαβήτη και στην υγεία της καρδιάς δεν μπορούν να αποκλειστούν.
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β5: κόκκινο κρέας, ηλιόσποροι, γιαούρτι, αστακός, αβοκάντο. Πολύ μικρή ποσότητα της βιταμίνης αυτής μπορεί να συντεθεί από τα καλά βακτήρια που ζουν στο έντερο.
Βιταμίνη Β6 ή Πυριδοξίνη:
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β6 ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: Η πυριδοξίνη έχει φανεί, ότι σε συνδυασμό με το φολικό οξύ και τη βιταμίνη Β12, ελέγχει τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης. Η ουσία αυτή έχει συσχετιστεί με την υγεία της καρδιάς. Επιπλέον επειδή η πυριδοξίνη πυροδοτεί τη σύνθεση πολλών ορμονών στο σώμα έχει συχνά ανακουφιστική δράση σε συμπτώματα αλλαγής της διάθεσης που προκαλεί η αντισυλληπτική αγωγή και στρες. Άλλες «θεραπευτικές» δράσεις της περιλαμβάνουν τη ναυτία (εγκυμοσύνης/ ταξιδιού), το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο(συμπτώματα περιόδου) και το άσθμα.
Η έλλειψή της προκαλεί αναιμία, εξανθήματα, σκασμένα χείλη και πρησμένη γλώσσα.
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β6: Σολωμός, αβοκάντο, κοτόπουλο, σπανάκι, μπανάνες.
Βιταμίνη Β9 ή Φυλλικό οξύ:
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β9 ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: Σαν συνεργάτης της βιταμίνης Β12 το φολικό οξύ είναι βασικό συστατικό για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Απαραίτητο για την ανάπτυξη και τη διαίρεση όλων των κυττάρων του σώματος. Βοηθά το μεταβολισμό των πρωτεϊνών και συμβάλλει στην ομαλή ανάπτυξη. Σημαντικός παράγων στις θεραπευτικές και επουλωτικές διαδικασίες. Συμβάλλει στη δημιουργία αντισωμάτων για την πρόληψη και καταπολέμηση μολύνσεων. Βασικό συστατικό για την υγεία του δέρματος και των μαλλιών. Βοηθά στην πρόληψη του πρόωρου ασπρίσματος των μαλλιών. Ενδείκνυται για περιπτώσεις διάρροιας, υδρωπικίας, στομαχικού έλκους και κλιμακτηριακών προβλημάτων. Έχει επίσης χρησιμο-ποιηθεί σε θεραπευτικές αγωγές για αρτηριοσκλή-ρωση, κυκλοφορικές διαταραχές, αναιμία, κακώ-σεις ή εγκαύματα από ακτινοβολίες.
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β9: Τα σκούρα, πράσινα, πλατύφυλλα λαχανικά, το μπρόκολο, τα σπαράγγια, ορισμένα είδη φασολιών, οι πατάτες, το σπανάκι, το μαρούλι, η μαγιά της μπίρας, τα μανιτάρια, τα καρύδια, τα φιστίκια και το συκώτι.
Βιταμίνη Β7 ή Βιοτίνη:
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β7 ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: Παίζει σημαντικό ρόλο σε πολλές μεταβολικές αντιδράσεις του ανθρώπινου σώματος και την ανάπτυξη των κυττάρων. Είναι εν μέρει υπεύθυνη για τη μεταφορά του διοξειδίου του άνθρακα σε ένζυμα , την απελευθέρωση της ενέργειας από την τροφή και τη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Άτομα με διαβήτη τύπου 2 παρουσιάζουν συχνά χαμηλά επίπεδα βιοτίνης. Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως αναπλήρωση της βιταμίνης θα συμβάλλει στην καλύτερη αξιοποίηση, άρα και έλεγχο, του ζαχάρου. Η χρήση της στα συμπληρώματα διατροφής είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη για την υγεία των μαλλιών και του δέρματος (δερματικές παθήσεις, ομορφιά).
ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΒΙΟΤΙΝΗ: Μαγιά, ψωμί, αυγά, τυρί, συκώτι
Βιταμίνη Β12 ή Κυανοκοβαλαμίνη:
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: Κρατά ρόλο κλειδί, όπως και το φολικό οξύ, στη σύνθεση του γενετικού υλικού. Σαν όμως γνήσιο μέλος της ομάδας Β η δράση της δεν περιορίζεται σε ένα μόνο όργανο του σώματος και συνεπώς είναι άκρως απαραίτητη για: την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, την υγεία της καρδιάς και του νευρικού συστήματος.
Η μεγαλοβλαστική αναιμία, δεν οφείλεται στην έλλειψη σιδήρου όπως συνηθίζεται, αλλά στην έλλειψη φολικού ή/και βιταμίνης Β12. Ακόμη εάν δεν καταναλώνετε αρκετές τροφές που περιέχουν αυτό το «ζευγάρι» αυτό, υπάρχει κίνδυνος να δείτε τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης να ανεβαίνουν και η καρδιαγγειακή σας υγεία να απειλείται. Τέλος, δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει πιο κλασικές λειτουργίες της Β12 στο νευρικό σύστημα των ηλικιωμένων, οι οποίοι εκτός των άλλων εμφανίζουν και περιορισμένη απορρόφηση της από τις τροφές.
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β12: Οστρακοειδή, κρέας, ψάρια, γάλα. Όπως καταλαβαίνετε, η συμπλήρωση της διατροφής σε βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για τους χορτοφάγους.
Από τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, μέχρι τα μάτια την καρδιά, το ζάχαρο, τα μαλλιά και το δέρμα οι 8 βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι απαραίτητες παντού στο σώμα.
Όμως είναι πολύ σημαντικό η λήψη τους να γίνεται με την καθοδήγηση από τους ειδικούς διότι ο κάθε ο οργανισμός έχει ανάγκη από διαφορετική δοσολογία. Επίσης υπάρχουν και περιπτώσεις που η υπέρμετρη χρήση των συμπληρωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε παθολογικές καταστάσεις γεγονός που είναι φυσικό να το γνωρίζουν μόνο οι ειδικοί επαγγελματίες υγείας. Η λειτουργική Ιατρική και μέσω των εξειδικευμένων εξετάσεων αποκαλύπτει ακριβώς τις ανάγκες που έχει ο οργανισμός και την ακριβή δόση για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι παθολογικών καταστάσεων.
Δρ. Κοΐνη Νικολέτα, Μ.D.
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, PgD in Genomic Medicine and Healthcare
Ιατρός Λειτουργικής, Αντιγηραντικής, Προληπτικής και Αναγεννητικής Ιατρικής
(Diplomate and Board Certified in Anti-aging, Preventive, Functional and Regenerative Medicine from
A4M (American Academy in Antiaging Medicine).
Διαβάστε επίσης
Αφήστε μια απάντηση